بررسی عملکرد متکلمان شیعه امامی در مواجهه با چالش های تقریب مذاهب در عصر سلجوقی

  • سال انتشار: 1396
  • محل انتشار: مجله تاریخ اسلام و ایران، دوره: 27، شماره: 33
  • کد COI اختصاصی: JR_HII-27-33_001
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 650
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

پروین اصغری

دانشجوی دکتری تاریخ اسلام دانشگاه اصفهان

محمد علی چلونگر

استاد گروه تاریخ دانشگاه اصفهان

علی اکبر عباسی

استادیار گروه تاریخ دانشگاه اصفهان

چکیده

قدرت یابی سلجوقیان (429-552 ق) در ایران و عراق و ائتلاف نیروهای سیاسی مذهبی اهل سنت (سلطنت و خلافت)، موجب رشد نفوذ حدیث گرایان سنی مذهب شد. همچنین دراثر عملکرد واگرایانه برخیمراکز علمی عصر و تقابل رویکرد عقل گرایی شیعی و سنت گرایی اهل تسنن و... همگرایی شیعه و سنی با چالش هایی مواجه گردید. در این اوضاع متکلمان اهل تسنن در عرصه تقریب شیعه و سنی موضع انفعالی داشتند ولی متکلمان شیعه در این عرصه فعال تر شدند، زیرا منازعات فرقه ای، ائتلاف نیروهای سیاسی مذهبی اهل سنت، عملکرد واگرایانه ی مراکز آموزشی نظیر نظامیه ها و... سبب گرایش کمتر اهل تسنن به تقریب شده بود. درمقابل، متکلمان شیعه با علم به وضعیت شیعیان در بغداد و ری به دلیل مجاورت با مراکز سیاسی مذهبی اهل تسنن، تضعیف پشتوانه سیاسی و کسب تجربه از حوادث تلخ منازعات فرقه ای دریافتند که حفظ میراث شیعه با تقریب میسر است. البته در درون جوامع شیعی، تقابل مکتب متکلمان و محدثان، تندروی های اسماعیلیه و جریان غلو، نیز بحث تقریب را به چالش می کشید. این پژوهش درصدد است با روش توصیفی تحلیلی و برپایه منابع کتابخانه ای، راهکارهای متکلمان شیعه امامی را درجهت تقریب، از طریق طرح مشترکات دینی، فقه مقارن، برگزاری کرسی درس مشترک، مناظره، پاسخگویی به شبهات و اتهامات علیه شیعه و آشکارساختن تفاوت شیعه امامی با سایر انشعابات تشیع و ... بررسی و تحلیل نماید.

کلیدواژه ها

تقریب مذاهب, متکلمان, شیعه امامی, اهل سنت, سلجوقیان

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.