شناسایی کانون های بالقوه تولید گرد و غبار با استفاده از داده های سنجش از دور (مطالعه موردی: استان البرز)

  • سال انتشار: 1398
  • محل انتشار: فصلنامه مخاطرات محیط طبیعی، دوره: 8، شماره: 20
  • کد COI اختصاصی: JR_JNEH-8-20_001
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 517
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

بهزاد رایگانی

استادیار، گروه محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی، دانشکده محیط زیست، سازمان حفاظت محیط زیست

چکیده

گرد و غبار یکی از فرآیندهای مهم مناطق خشک و نیمه­ خشک است که وقوع آن در سال­های اخیر در ایران افزایش پیدا کرده است. شناسایی کانون­های تولیدکننده این پدیده اولین گام در مدیریت و کنترل آن به شمار می­رود. به دلیل خشک و نیمه خشک بودن اقلیم­هایی که پدیده گرد و غبار در آنها به وقوع می­پیوندد، همواره مناطق وسیعی برای پایش و کنترل وجود دارند که عملا مدیریت آنها را ناممکن می­سازد. از اینرو کاهش مناطق کاندید به سطوح واقعی تولیدکننده یکی از دغدغه­ های اصلی پژوهشگران به شمار می­رود. در این مقاله، با استفاده از داده­ های دورسنجی، به شناسایی کانون­های بالقوه تولید گرد و غبار در استان البرز پرداخته شده است. شاخص­های طیفی رطوبت و پوشش گیاهی مختلفی بر روی داده­های سنجنده OLI اعمال شد و بر اساس میزان تغییرات در منطقه مطالعاتی شاخص­های رطوبت مربوط به تبدیل تسلد کپ و پوشش گیاهی DVI انتخاب و بر روی تصاویر سال­های 2013، 2014 و 2015 اعمال گردید و نقشه پتانسیل فرسایش ­پذیری رطوبت و پوشش گیاهی تولید شد. شاخص طیفی زبری بر داده مدل رقومی ارتفاع سنجنده ASTER اعمال و نقشه پتانسیل فرسایش­ پذیری زبری تهیه گردید. با استفاده از اطلاعات زمین­ شناسی، نقشه حساسیت فرسایش ­پذیری سنگ­ها تولید شد. با تلفیق نقشه­ های پتانسیل فرسایش­ پذیری در مدل ارزیابی چند معیاره و انجام عملیات میدانی نقشه کانون­های بالقوه ریزگرد تهیه گردید و بر اساس یک طرح نمونه­ برداری مورد بازدید قرار گرفتند. نتایج نشان داد که با استفاده از تصاویر ماهواره­ای و اعمال شاخص­های طیفی، به ­خوبی می­توان کانون­های بالقوه تولید گرد و غبار را شناسایی نمود.

کلیدواژه ها

تبدیل تسلدکپ, DVI, OLI, ASTER, زبری, کانون های بالقوه تولید گرد و غبار

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.