مولوی و حل معمای جبر و اختیار در مکتب عشق
- سال انتشار: 1388
- محل انتشار: فصلنامه ادبیات عرفانی و اسطوره شناختی، دوره: 5، شماره: 15
- کد COI اختصاصی: JR_MMJ-5-15_007
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 423
نویسندگان
دانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه تربیت مدرس
دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شهید بهشتی
چکیده
جبر و اختیار از مسایل پیچیده کلام اسلامی است و برداشت های گوناگون مسلمانان از آیات قرآن و احادیث نبوی(ص) به مشرب های فکری زیادی از جمله جهمیه، اشاعره، معتزله، امامیه و ... انجامیده است. مشرب های کلامی اسلامی با استناد به استدلالات عقلی و نقلی یا به جبر مطلق، یا به اختیار محض، یا به آمیزه ای از هر دو و یا به امر بین الامرین اعتقاد ورزیده اند. البته مولوی در مقام انسانی جامع که در همه علوم اسلامی آگاه و اهل نظر است، از جنبه های متفاوت و متعدد به این مساله نگریسته است. مولوی با اثبات عجز ذاتی فلسفه در پاسخ گویی به این معما، از منظر یک عارف شهودی که به یک معنا انسان شناس و روان شناس است می کوشد در عین حفظ قدرت مطلقه الهی، اختیار انسان را در پای جبر قربانی نکند و به گونه ای آن جبر منفور و اختیارکش جهمیه و اشاعره را تا حدی تلطیف و تعدیل کند و با طرح مساله عشق ، به دوگانگی جبر و اختیار پایان بخشد.کلیدواژه ها
جبر و اختیار, مثنوی معنوی, جلال الدین محمد بلخی, عشق, کلام اسلامیاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.