جستاری درباره واژه نظر

  • سال انتشار: 1395
  • محل انتشار: فصلنامه هنر و تمدن شرق، دوره: 4، شماره: 11
  • کد COI اختصاصی: JR_ACO-4-11_002
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 692
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

رضا کسروی

پژوهشگر دکتری معماری منظر، دانشگاه تهران

احمدعلی فرزین

دکتری معماری. پردیس هنرهای زیبا. دانشگاه تهران

چکیده

امروزه واژه نظر و هم خانواده های آن مانند نظرگاه، منظر و منظره با بسامد زیاد در زبان فارسی مورد استفاده قرار می گیرند. پس از انتخاب واژه منظر به عنوان برابر نهاد واژه انگلیسی لنداسکیپ ( Landscape)پیگیری ریشه های زبان شناختی آن و کشف نسبت آن با واژه نگر فارسی با عنایت به سابقه منظرین تمدن ایرانی، مورد توجه برخی از زبان شناسان و متخصصان رشته معماری منظر قرار گرفت. به نظر می رسد شباهت ظاهری و معنایی این دو واژه، اصلی ترین دلیل تقریب این دو کلمه است به نحوی که برخی از زبان شناسان متاخر، به معرب بودن این واژه اشاره کرده اند. بررسی ریشه های واژه نگر در متون فارسی باستان و میانه و همچنین در متون زبان شناسی فارسی از یک طرف و ریشه یابی کلمه نظر در خانواده زبان های سامی از دیگر سو نشان می دهد این دو واژه به دو دنیای متفاوت زبان- فرهنگ تعلق دارند و در این میان، واژه نظر از اصیل ترین واژگان زبان های سامی است و به طورکلی کهن تر از آن است که در گروه معربات جای بگیرد. از دو واژه منظر و منظره از ریشه واژه نظر عربی در ادبیات فارسی فراوان استفاده شده است و جستجو در منابع لغت و صرف زبان عربی نشان می دهد برخلاف تصور نسبتا رایج که کلمه منظره را از برساخته های فارسی زبانان می دانند، این واژه نیز عربی است و قابل توجه آنکه در سرآغاز سرایش شعر به زبان فارسی دری، واژه منظره در ابتدا و سپس منظر در دیوان شعرای پارسی گو برای بیان معنایی مورد استفاده قرار گرفته که در معماری و تمدن ایرانی مسبوق به سابقه بوده است.

کلیدواژه ها

معرب, نگر, نظر, منظر, منظره

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.