بررسی تغییرات عناصر اصلی، جزیی و نادرخاکی در کانسار بنتونیت اسفزار شرق بیرجند ، استان خراسان جنوبی

  • سال انتشار: 1397
  • محل انتشار: دهمین همایش انجمن زمین شناسی اقتصادی ایران
  • کد COI اختصاصی: CISEG10_041
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 552
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

غلامرضا شجاع یامی

دانشجوی کارشناسی ارشد زمین شناسی اقتصادی ، دانشگاه فردوسی مشهد

خسرو ابراهیمی

استاد گروه زمین شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه فردوسی مشهد

محمدحسین زرین کوب

استاد گروه زمین شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه بیرجند

چکیده

کانسار بنتونیت اسفزار در 50 کیلومتری شرق بیرجند در استان خراسان جنوبی و در مرز شرقی بلوک لوت قرار دارد . این کانسار به دلیل لایه ای بودن، حضور ژیپس و گستردگی در پیرامون منطقه مورد مطالعه ، از نوع دیاژنتیکی است. مطالعه پتروگرافی و شیمی سنگهای میزبان نمونه های بنتونیتی نشان میدهد که این سنگها، داسیت و تراکی آندزیت می باشند. کانی شناسی به روش XRD ترکیب کانی های رسی منطقه را از نوع مونتموریونیت سدیم کلسیمی و کلسیم سدیمی همراه با پلاژیوکلاز، کریستوبالیت، ژیپس، مسکوویت، میکروکلین و کوارتز نشان می دهد. نمودارهای کاهیدگی - افزودگی بنتونیت ها نسبت به سنگ های آتشفشانی میزبان حاکی از تهی شدگی قابل توجه پتاسیم و آلومینیم و تهی شدگی جزیی سدیم و کلسیم، همچنین افزودگی قابل توجه سیلیس و منیزیم و افزودگی جزیی آهن، تیتانیم و گوگرد است. میزان عناصر لیتوفیل بزرگ یون از جمله روبیدیم ، سزیم و باریم همانند پتاسیم در بنتونیت پایین است. استرانسیم می تواند جایگزین کلسیم شود به همین دلیل غنی شدگی واضحی را نشان می دهد. عناصری مانند مس، نیکل، کروم، وانادیوم و تیتانیوم به دلیل جذب سطحی مونتموریلونیت افزایش یافته اند و از میان این عناصر ، وانادیوم بیشترین غنی شدگی را دارد . عناصر نادر خاکی در نمونه های بنتونیتی روندی مشابه سنگ میزبان دارند، و تهی شدگی عناصر نادر خاکی سبک بیشتر از عناصر سنگین است.به نظر می رسد مواد اولیه یا شیشه آتشفشانی در محیط آبی قرار گرفته و بین آب سرد و شیشه داغ واکنش شدیدی رخ داده که منجر به سرد شدن سریع شیشه آتشفشانی و در نتیجه خلل و فرج در آن گردیده است. بعضی عناصر شیمیایی مانند کلسیم، آلومینیم و قلیایی ها از آن شسته شده اند. بدین ترتیب شیشه آتشفشانی دگرسان شده و بنتونیت از راه توزیع مجدد Mg و Fe و دریافت Mg از آب دریاچه شکل گرفته، همچنین توزیع مجدد Si سبب ته نشینی سیلیس بی شکل و کریستوبالیت گردیده است.

کلیدواژه ها

بنتونیت ، مونتموریلونیت ، دیاژنتیک، داسیت ، تراکی آندزیت

مقالات مرتبط جدید

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.