ارزش اقتصادی خدمات بومنظام های تولیدی گندم ارزش اقتصادی خدمات بومنظام های تولیدی گندم استان خراسان رضوی

  • سال انتشار: 1395
  • محل انتشار: فصلنامه بوم شناسی کشاورزی، دوره: 8، شماره: 4
  • کد COI اختصاصی: JR_AGRY-8-4_011
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 701
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

علیرضا کوچکی

استاد گروه زراعت اگرواکولوژی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد

مهدی نصیری محلاتی

استاد گروه زراعت اگرواکولوژی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد

افسانه امین غفوری

دانش آموخته دکترای اگرواکولوژی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد

منصوره محلوجی راد

دانش آموخته دکترای اگرواکولوژی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

بوم نظام های طبیعی و زراعی به دلیل ماهیت چند کارکردی خود علاوه بر تولید غذا، علوفه، پوشاک، سوخت و دارو خدمات متنوع و با ارزش دیگری را نیز ارایه می کنند که اهمیت اقتصادی آن ها پنهان مانده است. ارزش گذاری خدمات بوم نظام مناسب ترین راه حل برای جلب توجه جامعه و سیاست گذاران به این خدمات و در نتیجه تلاش در جهت حفظ و ارتقاء آن ها می باشد. در این پژوهش ارزش اقتصادی خدمات و تبعات محیطی ناشی از روش های مدیریت در مزارع گندم (Triticum aestivum L.) استان خراسان رضوی در طی سال های 85-1370 مورد بررسی قرار گرفت. اطلاعات لازم از طریق پرسشنامه های تکمیل شده در 40 مزرعه گندم که از نظر مساحت، روش مدیریت و میزان مصرف نهاده ها متفاوت بودند استخراج گردید. با توجه به اطلاعات حاصل، ارزش شش نوع از خدمات اکوسیستمی این مزارع (تولید غذا و علوفه، ترسیب کربن، تولید اکسیژن، تنوع زیستی، حفظ رطوبت و گردشگری) و دو مورد تبعات منفی آن ها (تولید گازهای گلخانه ای و نشت نیتروژن و فسفر به محیط) براساس بهای دلار (معادل ریالی ارزش دلار در سال 2007 میلادی) برآورد گردید. نتایج نشان داد که میانگین ارزش کل خدمات اکوسیستم در مزارع تحت بررسی با کسر ارزش تبعات منفی معادل 6^10×66/85 ریال در هکتار در سال بود. خدمات اتمسفری (تولید اکسیژن و ترسیب کربن) در حدود 65 درصد از ارزش کل خدمات در مزارع گندم را به خود اختصاص دادند در حالی که ارزش غذا و علوفه تولید شده در مزارع که مهمترین خدمات اکوسیستم های زراعی محسوب می شوند 21 درصد و تنوع زیستی 9/3 درصد از ارزش کل را شامل می شدند. سهم سایر موارد از ارزش کل خدمات در مزارع تحت بررسی ناچیز و کمتر از پنج درصد بود. به طور کلی ارزش خدمات غیرقابل فروش در حدود 60 درصد بیشتر از ارزش غذا و علوفه تولید شده بود. براساس یافته های این تحقیق با افزایش عملکرد گندم به بالاتر از چهار تن در هکتار، ارزش کل خدمات اکوسیستم کاهش یافت در حالی که با افزایش ارزش خدمات تامین کننده (غذا و علوفه)، هزینه تبعات منفی محیطی افزایشی خطی داشت.

کلیدواژه ها

تبعات محیطی، ترسیب کربن، تنوع زیستی، گاز های گلخانهای

مقالات مرتبط جدید

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.