واکاوی همدید ماهواره ای موج بارشی سنگین استان چهارمحال و بختیاری

  • سال انتشار: 1395
  • محل انتشار: فصلنامه جغرافیا و مخاطرات محیطی، دوره: 5، شماره: 20
  • کد COI اختصاصی: JR_GEH-5-20_007
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 322
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

بهروز سبحانی

دانشیار اقلیم شناسی، دانشگاه محقق اردبیلی ، اردبیل ایران

مهدی عالی جهان

دانشجوی دکتری اقلیم شناسی، دانشگاه محقق اردبیلی ، اردبیل ایران

بتول زینالی

استادیار اقلیم شناسی، دانشگاه محقق اردبیلی ، اردبیل ایران

چکیده

این تحقیق با رویکرد همدید – ماهواره ای جهت بررسی ریشه های جوی رخ داد موج بارشی ابر سنگین استان چهارمحال و بختیاری و ارزیابی دقت ماهواره TRMM در برآورد مقدار بارش این منطقه صورت گرفته و براساس سه دسته داده، داده های بارش روزانه ایستگاه های استان چهارمحال و بختیاری، داده های سطوح فوقانی جو و داده های 3B42 ماهواره TRMM به انجام رسیده است. ابتدا نقشه های جوی ترسیم شده و مورد تحلیل قرار گرفت. سپس جهت آشکارسازی بارش رخداده و ارزیابی دقت عملکرد ماهواره TRMM مقدار بارش ثبت شده توسط ماهواره با استفاده از مدل زمین آمار (کریجینگ) مورد پهنه بندی قرار گرفت و با مقدار مشاهده ای ارزیابی شد. ترسیم و تحلیل نقشه های جوی نشان داد که گرادیان فشار حاصل شده بین پرفشارهای مستقر بر روی اروپای مرکزی، شمال خزر و غرب چین، با کم فشارهای مستقر بر روی شمال غرب عربستان، خلیج فارس، غرب هندوستان و شمال غرب افریقا و از طرفی دیگر حاکمیت شرایط سیکلونیک در روزهای پایانی در سطح زمین همراه با رخ داد بلوکینگ در سطوح فوقانی و کشیده شدن فرودهای عمیق ناشی از آن ها بر روی منطقه مورد مطالعه در ترازهای 500، 600، 700، 850 هکتوپاسکال، همچنین بالاسو بودن جریان هوا در جو (امگای منفی) که مبین صعود هوا و تقویت جریانات همرفتی در ترازهای یاد شده بوده و باعث ناپایداری و واگرایی شدید شده با منفی بودن پیچانه های جوی در ترازهای 850، 925، 1000 هکتوپاسکال شرایط مساعد جهت رخ داد بارش سنگین مهیا شده است. از طرفی با تامین و تغذیه عمده رطوبتی توسط دریای سرخ در ترازهای 500، 600، 700 هکتوپاسکال و خلیج فارس در ترازهای 850، 925، 1000 هکتوپاسکال و در نهایت وجود کلیه شرایط ذکر شده با حاکمیت و استقرار رودباد قوی و شدید بر روی بیشتر نقاط ایران در روزهای مطالعاتی باعث تشدید ناهنجاری ها و ناپایداری جوی در منطقه مورد مطالعه شده و درنتیجه بارش سنگین 551 میلی متری را به دنبال داشته است. با توجه به برآورد بارش صورت گرفته توسط ماهواره TRMM و مقایسه آن با مقادیر ثبت شده توسط ایستگاه های مشاهداتی مشخص می گردد که ماهواره TRMM از دقت کافی جهت تخمین و برآورد بارش در این منطقه برخوردار نبوده و در اکثر ایستگاه ها برآوردی بیشتر از حد مشاهده شده انجام شده است؛ به نحوی که همبستگی و ضریب تعیین بین آن ها به ترتیب برابر با 0/22 و 0/05 درصد است.

کلیدواژه ها

تحلیل همدید، ماهواره TRMM ، مخاطره اقلیمی، بارش سنگین، استان چهارمحال و بختیاری

مقالات مرتبط جدید

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.