پژوهشی تطبیقی در مورد قاعده علی الید و الخراج و تبارشناسی سند روایی آنها ( علی الید ما اخذت حتی تودیه و الخراج بالضمان )
- سال انتشار: 1396
- محل انتشار: فصلنامه فقه و اصول، دوره: 49، شماره: 1
- کد COI اختصاصی: JR_FIQH-49-1_006
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 936
نویسندگان
دانش آموخته دکتری فقه و مبانی حقوق اسلامی پردیس بین الملل دانشگاه فردوسی مشهد
استاد دانشگاه فردوسی مشهد
دانشیار دانشگاه فردوسی مشهد
چکیده
مستند قواعد فقهی گاه روایتی با برداشت های متفاوت و گاه شیعه تبار، گاه سنی تبار و گاه مشترک بین شیعه و سنی است. مقاله پیش رو، با بیان کوتاه در مورد قاعده علی الید و خراج ، دلالت سنجی و تبارشناسی حدیث علی الید ما اخذت حتی تودیه و الخراج بالضمان از منظر فریقین، به جستجو و تحقیق در مورد تبار این دو حدیث می پردازد. مشهور فقهای شیعه و سنی قاعده علی الید را در عقد صحیح، منافع مستوفات و غیر مستوفات عقد فاسد و غصب جاری می دانند و قاعده خراج را در عقد فاسد و غصب جاری نمی دانند. از شیعه ابن حمزه و از سنی ابوحنیفه و ابو یوسف قاعده خراج را شامل عقد فاسد و غصب می دانند. نگارنده ضمان در دو قاعده را مشترک لفظی و نسبت بین دو قاعده را تباین می پندارد و حدیث علی الید ما اخذت حتی تودیه و الخراج بالضمان را همچون فقهای شیعه سنی تبار می یابد و با ارایه زمان ورود این دو حدیث به منابع فقهی شیعه و انگیزه استناد به آن، عمده ترین دلیل روایی قاعده علی الید و خراج را برای فقهای شیعه ناکارآمد می یابد و فقط به عنوان تایید دیگر ادله می توان انگاشت.کلیدواژه ها
قاعده علی الید و خراج ، حدیث شیعه تبار، حدیث سنی تبار، تبارشناسی علی الید ما اخذت حتی تودیه ، تبارشناسی الخراج بالضمانمقالات مرتبط جدید
اطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.