تأثیر فرهنگ یانیق بر محوطه های عصر مفرغ منطقه جنوب شرقی شهرستان ملایر

  • سال انتشار: 1394
  • محل انتشار: دومین همایش ملی باستان شناسی ایران
  • کد COI اختصاصی: NCAI02_026
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 1065
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

مجید ساریخانی

استادیار گروه باستانشناسی دانشگاه شهرکرد

محمود حیدریان

استادیار گروه باستانشناسی دانشگاه شهرکرد

پروانه احمد طجری

دانشجوی کارشناسی ارشد باستانشناسی دانشگاه شهرکرد

چکیده

در آغاز هزاره سوم ق. م در بسیاری از مناطق ایران تغییرات فرهنگی و اجتماعی چشمگیری به وقوع پیوسته است. تغییراتی که آنها را نشانه هایی از شروع دوره مفرغ دانسته اند. از اتفاقات مهم این دوره می توان به تشکیل اولین دولت شهرها، آغاز شهرنشینی، پیشرفت در صنعت و کشاورزی، تخصص گرایی، توسعه روابط با جوامع همجوار و برهمکنش های منطقه ای، گسترش ارتباطات فرامنطقه ای و خط و کتابت اشاره نمود. بسیاری از این تغییر و تحولات در اکثر مناطق منشأ بومی (درونزا) داشته و برخی از آنها نیز منشأ غیر بومی (برونزا) دارند. یکی از این تحولات برونزا فرهنگ یانیق است که منطقه وسیعی از آسیای غربی را زیر پوشش خود قرار داده است. علاوه بر قفقاز، جمهوری آذربایجان، ارمنستان، گرجستان، آناتولی و لوانت در غرب و شمال غرب ایران نیز، گسترش این فرهنگ اثبات شده و با مطالعات و کاوش های جدیدی که در مناطق مختلف ایران صورت گرفته، می توان ردپای این فرهنگ را در دشت قزوین، کوهپایه های شرقی گیلان و منطقه کلاردشت در غرب مازندران مشاهده کرد. این فرهنگ پس از تأثیرگذاری بر محوطه های شمال غرب ایران با گسترش خود به سمت شرق و جنوب، مناطق زیادی از بخش غربی ایران را نیز تحت تأتیر قرار داده است. این پژوهش تلاش دارد با بررسی و مطالعه محوطه های عصر مفرغ منطقه جنوبشرقی شهرستان ملایر واقع در شرق زاگرس مرکزی، تأثیرات این فرهنگ را در این منطقه مورد بررسی قرار دهد. در این راستا دو سئوال قابل طرح است: تأثیر فرهنگ یانیق در منطقه جنوب شرق ملایر به چه صورت قابل تبیین است؟ تأثیرات این فرهنگ در منطقه معرف کدام مرحله از فرهنگ کورا ارس است؟ در یک رهیافت مقایسه ای محوطه های دوره مفرغ این منطقه به عنوان جامعه آماری این پژوهش انتخاب شدند تا با مناطقی که دارای فرهنگ یانیق هستند مقایسه شوند. به نظر می رسد فرهنگ مفرغ قدیم از مرحله دوم موسوم به فرهنگ کورا ارس یا ماوراء قفقاز II در سراسر این منطقه پراکنده شده است.

کلیدواژه ها

دوره مفرغ قدیم، فرهنگ یانیق، زاگرس مرکزی، ملایر

مقالات مرتبط جدید

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.