پژوهشی بر قاعده جب و کاربرد آن در حدود

  • سال انتشار: 1394
  • محل انتشار: نخستین کنگره بین المللی جامع حقوق
  • کد COI اختصاصی: LAWI01_023
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 1410
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

علی کمالی

کارشناسی ارشد فقه و حقوق

محمدحسن حائری

استاد تمام دانشگاه فردوسی

حسین صابری

استاد تمام دانشگاه فردوسی

چکیده

ﻗﺎﻋﺪه ﺟﺐ ﯾﮑﯽ از ﻗﻮاﻋﺪ ﻓﻘﻬﯽ اﻣﺘﻨﺎﻧﯽ ﻣﯿﺒﺎﺷﺪ ﮐﻪ در ﻣﻘﺎم ﺗﺤﺮﯾﺺ و ﺗﺮﻏﯿﺐ اﻓﺮاد ﺑﻪ ﻗﺒﻮل اﺳﻼم اﺳﺖ و ﻣﺮاد ﻓﻘﻬﺎ ﮐﻪ اﯾﻦ ﻗﺎﻋﺪه را در ﮐﺘﺎﺑﻬﺎی ﺧﻮدﺷﺎن مورد ﺑﺤﺚ ﮐﺮده اﻧﺪ ﻋﺒﺎرت اﺳﺖ از اﯾﻦ ﮐﻪ ﻃﺒﻖ اﯾﻦ ﻗﺎﻋﺪه ﮐﺎﻓﺮی ﮐﻪ ﻣﺴﻠﻤﺎن می شود ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﺮ او ﻣﻨﺖ ﻧﻬﺎده و ﻗﻀﺎء واﺟﺒﺎﺗﯽ را ﮐﻪ در دوران ﮐﻔﺮ ﺗﺮک ﮐﺮده و ﯾﺎ ﮐﻔﺎره و ﻣﺠﺎزات ﻣﺤﺮﻣﺎﺗﯽ را ﮐﻪ ﻣﺮﺗﮑﺐ ﺷﺪه از ﻋﻬﺪه او ﺑﺮداﺷﺘﻪ اﺳﺖ و او را ﺑﺨﺎﻃﺮ آﻧﻬﺎ ﻣﻮرد ﺑﺎزﺧﻮاﺳﺖ ﻗﺮار ﻧﻤﯿﺪﻫﺪ، ﺣﺎل در اﯾﻦ ﻧﻮﺷﺘﺎر ﺑﻪ دﻧﺒﺎل آن ﻫﺴﺘﯿﻢ ﺗﺎ ﮐﺎرﺑﺮد ﻗﺎﻋﺪه ﺟﺐ را در حدود از ﻧﻈﺮ ﻓﻘﻬﺎ ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﯽ ﻗﺮار دﻫﯿﻢ، البته ﺑﺎﯾﺪ داﻧﺴﺖ ﮐﻪ در ﻣﯿﺎن ﻓﻘﻬﺎ در ﺧﺼﻮص ﺣﺠﺖ ﺑﻮدن ﯾﺎ ﻧﺒﻮدن و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ در ﺧﺼﻮص ﻗﻠﻤﺮو اﯾﻦ ﻗﺎﻋﺪه اﺧﺘﻼف ﻧﻈﺮ وﺟﻮد دارد. ﺑﺮﺧﯽ از ﻓﻘﻬﺎ ﻣﻌﺘﻘﺪﻧﺪ ﮐﻪ اﯾﻦ ﻗﺎﻋﺪه در حدود ﮐﺎرﺑﺮد ﻧﺪارد و ﺑﺎ ﻣﺴﻠﻤﺎن ﺷﺪن ﺣﺪودی ﮐﻪ ﺑﺮ ﻋﻬﺪه ﮐﺎﻓﺮ ﻗﺒﻞ از اﺳﻼم ﺑﻮده ﺑﺮداﺷﺘﻪ نمی شود ﯾﻌﻨﯽ مثلاً اﮔﺮ ﮐﺎﻓﺮ ذﻣﯽ ﺑﺎ زن ﻣﺴﻠﻤﺎن زﻧﺎ ﮐﺮده ﺑﺎﺷﺪ در ﻫﺮ ﺻﻮرت ﺑﺎﯾﺪ اﻋﺪام ﺷﻮد و ﻣﺴﻠﻤﺎن ﺷﺪن ﺣﺪ را از او ﺳﺎﻗﻂ ﻧﻤﯿﮑﻨﺪ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﮔﺮوه دﯾﮕﺮی از ﻓﻘﻬﺎ ﺑﺮ اﯾﻦ ﺑﺎورﻧﺪ ﮐﻪ اﯾﻦ ﻗﺎﻋﺪه ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﺷﻬﺮت ﺣﺪﯾﺚ ﺟﺐ، آﯾﺎت و دﯾﮕﺮ ادﻟﻪ ﻣﻮﺟﻮد ﺣﺠﺖ اﺳﺖ و ﺑﺎ ﻣﺴﻠﻤﺎن ﺷﺪن ﻓﺮد ﺗﻤﺎمی این موارد از دوش او ﺑﺮداﺷﺘﻪ می شود. به ﻧﻈﺮ ﻧﮕﺎرﻧﺪه درخصوص حدود می توان قائل به حجت بودن قاعده جب و در نتیجه سقوط حد از کافر تازه مسلمان شد.

کلیدواژه ها

قواعد فقه، قاعده جب، کاربرد، حدود

مقالات مرتبط جدید

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.