بررسی و تحلیل نظریه نظم عبدالقاهر جرجانی در پرتو نظریه نقش گرای هلیدی
- سال انتشار: 1395
- محل انتشار: دوماهنامه جستارهای زبانی، دوره: 7، شماره: 2
- کد COI اختصاصی: JR_LRR-7-2_003
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 985
نویسندگان
دانشجوی دکتری زبان و ادبیات عربی،دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
دانشیار زبان و ادبیات عربی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
استاد زبان و ادبیات عربی،دانشگاه تربیت مدرس تهران، ایران
دانشیار زبان شناسی ،دانشگاه تربیت مدرس،تهران، ایران
چکیده
نظریهٔ نظم عبدالقاهر جرجانی از نظریات ارزشمند زبان شناسی است که از نظر مبانی و مفاهیم، ارتباط تنگاتنگی با جدیدترین نظریات زبانی و نقد معاصر یا به عبارتی، نظریهٔ نقش گرای هلیدی دارد. نقاط اشتراک فراوانی میان مفاهیم و اصول به کاررفته از جانب جرجانی و هلیدی به چشم میخورد. پژوهش حاضر بر آن است تا با روشی توصیفی-تحلیلی، در سه بخش اساسی به بررسی برخی از این اشتراکات بپردازد تا با درنوردیدن بعد زمانی، میان دو اندیشهٔ زبانی متعلق به دوران قدیم و معاصر، برخی جوانب نقش گرایانهٔ نظریهٔ نظم را آشکار و ثابت کند. زبان به مانند پدیدهای بشری، زمان و مکان و قومیت ویژهای نمی شناسد. این سه بخش عبارتاند از نظریهٔ نظم و دستور نظاممند؛ نظریهٔ نظم و بافت؛ نظریهٔ نظم و ساخت متنی. از یافتههای این پژوهش می توان به تقارب میان مفهوم نظم (ارادهٔ معانی نحوی) نزد عبدالقاهر و مفهوم دستور نظاممند نزد هلیدی اشاره کرد؛همچنین اهتمام هر دو نظریهپرداز به بافت (زبانی و غیرزبانی) و نقش ویژهٔ آن در تبیین معنای متن به چشم میخورد؛ اتفاق نظر هر دو نظریهپرداز در نقش بیبدیل متکلم و مخاطب بر چینش کلمات و تأثیری که این چینش بر بار اطلاعاتی کلام دارد، نیز مشهود است.کلیدواژه ها
نظریهٔ نظم، عبدالقاهر جرجانی، دستور نظاممند، بافت، مایکل هلیدیمقالات مرتبط جدید
اطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.