ارزیابی و برآورد اجزای بیلان آبی در حوزه های مناطق خشک با به کارگیری سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی مطالعه موردی: حوزه آبخیز منشاد یزد

  • سال انتشار: 1390
  • محل انتشار: مجله آب و فاضلاب، دوره: 22، شماره: 79
  • کد COI اختصاصی: JR_WWJ-22-79_014
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 701
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

سمانه پورمحمدی

دانش آموخته کارشناسی ارشد مدیریت مناطق بیابانی، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه یزد

محمدتقی دستورانی

دانشیار، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه یزد

سیدعلیمحمد چراغی

استادیار پژوهشی، مرکز ملی تحقیقات شوری، یزد

محمدحسین مختاری

کارشناس ارشد، پژوهشکده مناطق خشک و بیابانی، دانشگاه یزد

چکیده

امروزه کمبود آب در جهان یکی از اساسی ترین مشکلاتی است که زندگی بشر را تحت الشعاع قرار داده است. این مشکل بیشتر از همه مناطق خشک و نیمه خشک را تحت تأثیر قرار می دهد. ایران با قرار گرفتن در کمربند خشک جهانی بیش از بسیاری از کشورها با مسئله بحران آب رو برو است. تعیین اجزای بیلان آبی در حوزه های خشک یکی از راهکارهای مؤثر در مدیریت منابع آب با توجه به شرایط کمبود آب است. لذا در تحقیق حاضر به برآورد بیلان آبی در حوزه خشک و کوهستانی منشاد واقع در استان یزد در سال آبی 86-85 پرداخته شد. به منظور برآورد تبخیر و تعرق در سطح حوزه منشاد که یکی از مهم ترین اجزای بیلان آبی است، از تصاویر ماهواره ای مودیس و از روش الگوریتم سبال استفاده شد و در نتیجه تبخیر و تعرق واقعی حوزه نیز به صورت روزانه و پیکسل به پیکسل در سال آبی 86-85 برآورد گردید. برای برآورد میزان بارش و رواناب حوزه با توجه به مجهز بودن منطقه به ایستگاههای هواشناسی و هیدرومتری از داده های ثبت شده در این ایستگاهها استفاده شد. در نهایت جزء مربوط به تغییرات ذخیره حوزه نیز به کمک اندازه گیری نفوذ سطحی با استفاده از استوانه های نفوذ برآورد شد. با برآورد اجزای بیلان آبی (به استثنای تبخیر و تعرق) و قرار دادن آنها در معادله، میزان تبخیر و تعرق واقعی حوزه محاسبه و با مقدار برآورد شده با الگوریتم سبال مقایسه گردید که نشانگر منطقی بودن نتایج الگوریتم سبال در برآورد مقدار تبخیر و تعرق در حوزه مذکور بود. در نهایت نتایج این تحقیق نشان داد که بیشتر هدر رفت آب در این حوزه توسط تبخیر و تعرق صورت می گیرد (540 میلی متر در سال). هدر رفت به وسیله رواناب و نفوذ، نزدیک به هم و به ترتیب ١١٧ و ١٢٥ میلی متر در سال آبی 86-85 بود.

کلیدواژه ها

بیلان آب، حوزه کوهستانی و خشک، سبال، مودیس، منشاد

مقالات مرتبط جدید

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.