ضرورت بکارگیری رهیافت برنامه ریزی و مدیریت زیست محیطی در هدایت و کنترل رشد سکونتگاه های پیراشهری در منطقه کلانشهری تهران

  • سال انتشار: 1392
  • محل انتشار: سومین کنفرانس برنامه ریزی و مدیریت محیط زیست
  • کد COI اختصاصی: ESPME03_474
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 1550
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

تکتم آشنایی

کارشناسی ارشدشهرسازی دانشگاه علم و صنعت ایران

عبدالهادی دانشپور

دکتری شهرسازی عضو هیئت علمی دانشگاه علم و صنعت ایران

مظفر صرافی

دکتری دربرنامه ریزی شهری و منطقه ای عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی

چکیده

قلمروی پیرامونی شهر، فضایی اجتماعی- اقتصادی با ترکیبی از ویژگی­های شهری و روستایی است که اغلب به عنوان برخوردگاه پیراشهری توصیف می­شود. سکونتگاه­های پیراشهری با وجود یکپارچگی فضایی با نواحی شهری به دلیل پویایی و ویژگی­های اجتماعی، اقتصادی و زیست­محیطی مختلط از نواحی شهری و روستایی متمایز است. در پی جریان مهاجرت به سوی کلانشهر تهران اما استقرار در نواحی پیرامونی آن و نیز برون­فکنی و سرریز توسعه از تهران، روستاهای پیرامونی بسیاری با جذب جمعیت مهاجر به سرعت به شهر تبدیل شده­است. سهم جمعیتی چنین مراکز شهری با خواستگاه روستایی(سکونتگاه­های پیراشهری) از جمعیت شهری منطقه­کلانشهری تهران در دهه­های اخیر به طور چشمگیری افزایش یافته­ و در حقیقت تهران در خارج از مرزهای محدوده رسمی خود در حال رشد است. با رشد سکونتگاه­های پیراشهری، اراضی کشاورزی و تولیدکننده مواد غذایی در حال تبدیل شدن به اراضی شهری و تولیدکننده سرمایه هستند. تحلیل کلاس­های پوشش گیاهی و اراضی ساخته­شده در تصاویر ماهواره­ای لندست سال­های 1988و 2006 میلادی حاکی از روند تخریب گسترده اراضی کشاورزی و گسترش ابعاد کالبدی سکونتگاه­های پیراشهری ­است. مقایسه رویکرد برنامه­ریزی سنتی با برنامه­ریزی زیست­محیطی نشان می­دهد که برنامه­ریزی مبتنی بر حفظ جدایی بین شهر و محیط پیرامونی دیگر پاسخگوی پیامدهای تداوم رشد سکونتگاه­های پیراشهری در منطقه کلانشهری تهران نمی­باشد. بنابراین بکارگیری برنامه­ریزی و مدیریت زیست­محیطی با اصول تفکر راهبردی، اقدامات مشارکتی و رهیافت اندک­افزا در نواحی پیراشهری ضرورتی است که می­تواند در جلوگیری از تغییر بافت اراضی کشاورزی به توسعه­های شهری، کاهش آلودگی­های زیست محیطی و ایجاد سازمان فضایی منطقه­ای منسجم و پایدار موثر باشد.

کلیدواژه ها

برخوردگاه پیراشهری، پیراشهرنشینی، برنامه­ریزی و مدیریت زیست­محیطی، منطقه کلانشهری تهران

مقالات مرتبط جدید

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.