بازنمایی شاخص های تفکر مستقل در برنامه درسی دانش آموزان دوره متوسطه

  • سال انتشار: 1403
  • محل انتشار: فصلنامه اندیشه های نوین تربیتی، دوره: 20، شماره: 1
  • کد COI اختصاصی: JR_JONTOE-20-1_009
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 148
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

جمال معمر حور

دانشجوی برنامه درسی، دانشکده علوم تربیتی و روان شناسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

مرضیه دهقانی

استادیار، گروه روش ها و برنامه های درسی و آموزشی، دانشکده علوم تربیتی و روان شناسی دانشگاه تهران، تهران، ایران

الهه حجازی

دانشیار گروه روان شناسی تربیتی، دانشکده علوم تربیتی و روان شناسی دانشگاه تهران، تهران، ایران.

کیوان صالحی

گروه روش ها و برنامه های درسی و آموزشی، دانشکده علوم تربیتی و روان شناسی دانشگاه تهران، تهران، ایران.

چکیده

پژوهش حاضر با هدف مفهوم ­پردازی تفکر مستقل در برنامه درسی دانش­آموزان دوره متوسطه (اول و دوم) و بازنمایی شاخص­ های آن انجام شده است. به این منظور ابتدا با استفاده از روش اسنادی، به مرور نظام مند پیشینه پژوهش در پایگاه های ایرانداک، Science Direct، Google Scholar، Springer، IEEE و ACM در ۲۰ سال اخیر پرداخته شد. بررسی­ ها به شناسایی ۳۰ سند (کتاب، مقاله، پایان­نامه، سایت­ علمی) منتج گردید. تحلیل داده ها مبتنی بر راهبرد تحلیل مضمون به شناسایی ۱۷۵ کد باز منجر گردید که با تقلیل احیاگرایانه به ۱۴۶ کد معنادار کاهش یافت و در ۸ عامل اصلی و ۳۰ ملاک دسته­ بندی شد. در ادامه با استفاده از روش پیمایشی، میزان تناسب مقوله ها و کدهای شناسایی شده مورد بررسی قرار گرفت و چهارچوب تشکیل شده برای سازه تفکر مستقل، روایی یابی گردید. مقوله های شناسایی شده شامل احساس آزادی و حق انتخاب، یادگیری متقابل و مشارکتی، تسلط به مهارت­ های شناختی، تسلط به مهارت­ های فراشناختی، آشنایی با مهارت حل مسئله، تربیت خانوادگی، فعالیت مستقل و پیروی آگاهانه، است. بر پایه نتایج بدست آمده، می­توان بیان کرد، اگر در فرایندهای تربیتی دانش آموزان از شاخص­ های شناسایی شده، استفاده شود، محتمل است در بزرگ سالی به افرادی مستقل با قابلیت­ های فردی و مقاوم در برابر ناهنجاری­ ها و آسیب­ های اجتماعی تبدیل شوند.

کلیدواژه ها

تفکر مستقل, برنامه درسی, دانش آموزان دوره متوسطه, شاخص های تفکر مستقل

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.