واکاوی تعامل معماری مدرنیته ومعماری سنتی در دوران قاجار موردکاوی : عمارت جاجرمی ها و عمارت مفخم شهر بجنورد

  • سال انتشار: 1402
  • محل انتشار: سومین کنفرانس بین المللی معماری،عمران،شهرسازی،محیط زیست و افق های هنر اسلامی در بیانیه گام دوم انقلاب
  • کد COI اختصاصی: ICACU03_0803
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 28
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

ابوالفضل نجفی

پژوهشگر دکتری معماری، دانشکده معماری ، واحد سمنان، دانشگاه آزاد اسلامی، سمنان، ایران

حسین مرادی نسب

استادیار، دانشکده معماری ، واحد سمنان، دانشگاه آزاد اسلا می، سمنان، ا یران

چکیده

دوران قاجاریه سرآغاز عصر تجدد در ایران است و گرایش به فرنگ و شیوههای اروپایی در این دوران بر جنبه های مختلف زندگی ایرانیان به خصوص در معماری تاثیر قابل توجهی داشته است . بجنورد به واسطه ی موقعیت جغرافیایی ، محل آمد و شد نمایندگان کشورهای مختلف اروپایی بوده و در نتیجه تاثیر زیادی از فرهنگ اروپایی وفرنگی را پذیرا بود. در مقاله پیش رو به شیوه توصیف تحلیل تاریخی دادههای حاصل از مطالعات استنادی و میدانی در زمینه تاثیر شیوههای فرنگی و سنتی بر بناهای ساخته شده در روزگار قاجاریه مورد واکاوی قرار گرفته است . به این ترتیب دوبنای هم دوره به نام بنای عمارت مفخم که به دستور حاکم وقت شهر ساخته شده و بنای عمارت جاجرمی ها که به دست یکی از تجار معروف شهر بنا شده ، به شیوه مقایسه عناصر و تزئینات مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته اند. نتیجه آنکه باتوجه به ارتباط وسیع حاکم شهر با دربار و دولت های خارجی (به ویژه اروپایی ها)؛ تاثیر گرایش به شیوههای اروپایی بر بناهای ساخته شده توسط وی؛ هم در تزئینات و هم در طرح کلی مشهود است . در مقابل ، بنای همزمان حسینیه جاجرمی ها هیچ نشانه ای از معماری اروپایی در طرح کلی بنا و در تزئینات ملاحظه نمی شود و ساختار کلی بنا برگرفته از معماری ایرانی - اسلامی مناطق مرکزی ایران است که حاکی از تاثیر معماری منطقه زادگاه بانی (شهر گرمسیر جاجرم ) بوده است . به این ترتیب تمایل به اروپای گرایی و معماری اروپایی در شهر بجنورد در اواخر دوره قاجار محدود به بناهای احداث شده توسط حاکم شهر و در نتیجه ارتباط وسیع وی با نمایندگان کشورهای اروپایی و دربار بود و این ارتباط علاوه بر نمودهای معمارانه در منابع نوشتاری این دوره از جمله سفرنامه سیاحان اروپایی و همچنین در سفرنامه های ناصرالدین شاه قاجار نیز قابل بازیابی است .

کلیدواژه ها

مدرنیته ، عمارت دارالحکومه مفخم ، دوران قاجار، عمارت جاجرمی ها، معماری سنتی .

مقالات مرتبط جدید

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.