تحلیلی بر راندمان های آبیاری ایران در بستر زمان
- سال انتشار: 1402
- محل انتشار: نشریه آبیاری و زهکشی ایران، دوره: 17، شماره: 6
- کد COI اختصاصی: JR_IDJ-17-6_001
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 71
نویسندگان
استاد موسسه تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج
استاد موسسه تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی، کرج، ایران
چکیده
راندمان آبیاری یکی از شاخصهای مهم، پرکاربرد و نسبتا ساده در مباحث مدیریت مصرف آب است که از دیرباز مورد استفاده محققان و کارشناسان مهندسی آبیاری برای طراحی سامانه های آبیاری و همچنین ارزیابی وضعیت مصرف و یا تلفات آب در حین آبیاری مزارع و باغات مورد استفاده قرار می گیرد. این شاخص که با نسبت آب مصرف شده توسط محصولات کشاورزی به آب منحرف شده از منبع تعریف میشود، یک کمیت نسبی است که دارای مولفه های انتقال و توزیع و راندمان کاربرد است. این پژوهش با هدف ارزیابی مقدار این شاخص و تحلیل تغییرات آن در چند دهه گذشته است. بدین منظور از دو بانک داده شامل بانک داده راندمانهای آبیاری (عباسی و همکاران، ۱۳۹۵) شامل ۱۹۰۰ داده راندمان منتشر شده در سالهای ۹۴-۱۳۷۰ و بانک داده مربوط به نتایج پروژه تعیین حجم آب آبیاری و بهره وری آب محصولات مختلف زراعی، باغی، سبزی و صیفی که از سال ۱۳۹۵ تا ۱۴۰۰ انجام شده است، میباشد. نتایج نشان داد روند کلی تغییرات راندمانهای آبیاری در کشور مثبت و افزایشی است. به طوری که متوسط راندمان کاربرد، انتقال و توزیع و شاخص راندمان کل آبیاری در ایران به ترتیب حدود ۷۴، ۷۷ و ۵۷ درصد است. شاخص راندمان کل آبیاری در ایران بیش از راندمان کل آبیاری در کشورهای در حال توسعه، و نزدیک به راندمان آبیاری در کشورهای توسعه یافته میباشد. تحلیل و ارزیابی تغییرات زمانی شاخص راندمان آبیاری نشان می دهد که بخشی از روند صعودی شاخص راندمان آبیاری ناشی از اقدامات مدیریتی و زیربنایی انجام شده توسط دستگاه های متولی و بخشی ناشی از کم آبیاری اجباری در مزارع و باغات به خاطر کمبود فیزیکی منابع آب است. به طوری که مورد اخیر تهدید جدی برای منابع خاک بوده و لازم است تمهیدات مناسب برای کنترل شوری و تخریب بیشتر منابع خاک در آینده اندیشیده شود.کلیدواژه ها
راندمان انتقال و توزیع, راندمان کاربرد, مدیریت آبیاریاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.