اصول حاکم بر دادگاه های حل مساله در پرتو مطالعات تطبیقی

  • سال انتشار: 1398
  • محل انتشار: فصلنامه پژوهش های حقوق تطبیقی، دوره: 23، شماره: 4
  • کد COI اختصاصی: JR_CLRM-23-4_003
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 61
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

علی عزیزی

Ph.D. student of Criminal Law and Criminology, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran.

محمد فرجیها

Associate Professor of Law, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran.

محمود صابر

Assistant Professor of Law, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran.

سید درید موسوی مجاب

Assistant Professor of Law, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran.

چکیده

پس از الگو های سه گانه ی «سزادهنده»، «بازپرورانه» و «ترمیمی» نظام عدالت کیفری، جریانی گسترده در نظام قضایی کامن لا به سمت استفاده از روش هایی جامع و بهینه تر شکل گرفت که در آمریکا به «جنبش حقوقی فراگیر» و در استرالیا به «عدالت غیرترافعی» مشهور شد. در همین راستا، دادگاه های «حل مساله» یا دادگاه های «عدالت مشارکتی» با رویکرد درمانی جبرانی و جهت حل اساسی مشکلات زیربنایی متهم/مجرم تشکیل شدند. این دادگاه ها با نگاهی جامع به بزه کار، بزه دیده و جامعه و با تلفیق الگو های سه گانه پیش گفته و استفاده ی همزمان از شیوه های درمانی و اجتماع محور و بدون گذار از ضمانت اجراهای سنتی، سعی دارند مشکلات زیربنایی شخصی (جسمی یا روانی) و اقتصادی متهمان و یا برخی مشکلات اجتماعی را برطرف نمایند و نیز از طریق به حداقل رساندن آسیب های ناشی از قوانین و عملکرد دستگاه قضایی، به هدف اصلی نظام عدالت کیفری که اصلاح بزه کاران و پیشگیری از وقوع و تکرار جرم است نائل آیند. برخی از نظام های عدالت کیفری مانند ایران نیز ضمن حفظ ساختار سنتی دادگاه های کیفری موجود و بدون استفاده از عنوان «حل مساله» برای دادگاه ها، برخی از اصول حل مساله را با هدف افزایش اثربخشی تصمیمات، مستقیما در قوانین جدید خود و یا به طور غیرمستقیم در رویه های قضایی مورد توجه قرار داده اند. مقاله حاضر با روش «توصیفی تحلیلی» و با استفاده از منابع کتابخانه ای و بهره گیری از روش تحلیل محتوا، اصول مشترک حاکم بر دادگاه های مختلف حل مساله را استخراج و ظرفیت های «قانونی» حل مساله در نظام قضایی ایران را با مطالعه تطبیقی با کامن لا از منظر عدالت حل مساله تحلیل خواهد نمود.

کلیدواژه ها

Therapeutic Court, Problem-Solving Courts, Therapeutic Jurisprudence (TJ), Problem-Solving Principles, Procedural Justice, Restorative Justice, Iranian judicial system., دادگاه های حل مساله, حقوق درمان مدار, اصول حل مساله, دادگاه درمان مدار, عدالت فرآیندمحور(رویه ای), عدالت ترمیمی, نظام قضایی ایران.

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.