بررسی و نقد نظریه های تنش و منازعه کشورها و ارائه مدل نظری
- سال انتشار: 1392
- محل انتشار: فصلنامه ژئوپلیتیک، دوره: 9، شماره: 32
- کد COI اختصاصی: JR_IAG-9-32_001
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 64
نویسندگان
استاد جغرافیای سیاسی، دانشگاه تربیت مدرس
دانشجوی دکتری جغرافیای سیاسی، دانشگاه تربیت مدرس
دانشیار جغرافیای سیاسی، دانشگاه تربیت مدرس
استاد علوم سیاسی، دانشگاه شهید بهشتی
چکیده
تنش و منازعه میان واحدهای سیاسی- فضایی در ابعاد مختلف محلی، ناحیهای، ملی، منطقهای و جهانی همواره بخشی از تاریخ حکمرانی انسان در این کره خاکی را به خود اختصاص داده و سابقهای به درازای عمر بشر دارد. در این میان حکومتهای ملتپایه به عنوان بارزترین واحدهای سیاسی دارای حاکمیت و اقتدار در فضای سرزمینی تحت کنترل خود، به خاطر تلاش برای بقای ملی و گسترش حوزه نفوذ و نیز دستیابی به منافع ملی خود، روابط مبتنی بر تنش و منازعه را با همسایگان و کشورهای دیگر تجربه کردهاند. در بسیاری از مواقع نیز، حکومتها نسبت به برخی عوامل و ارزشهای جغرافیایی و ژئوپلیتیکی بیرون یا درون قلمرو خود، دیدگاهی ناسازگار با دیدگاه همسایگان یا قدرتهای منطقهای و جهانی دارند و در چنین حالتی نیز کشمکش و مشاجره بین آنها بروز میکند. با عنایت به اهمیت موضوع عوامل ایجادکننده تنش و منازعه در روابط کشورها، دیدگاههای مختلف و متنوعی از سوی اندیشمندان و متخصصین رشتههای علمی مختلف نظیر جغرافیا، علوم سیاسی، جامعه شناسی، مدیریت، روابط بینالملل، ژئوپلیتیک و همچنین مکاتب فکری و فلسفی مختلف در این زمینه ارائه شده است. فرضیهای که این تحقیق بر پایه آن صورت گرفته است، این است که بیشتر نظریههایی که از سوی متخصصین و اندیشمندان این حوزه از جغرافیای سیاسی و روابط بینالملل در رابطه با سرچشمههای بروز تنش و منازعه در روابط میان کشورها ارائه شده است، از حالت تکعاملی و یا چندعاملی برخوردار بوده و هیچ کدام از آنها نتوانسته است یک مدل نظری جامع و کاملی در این رابطه ارائه دهد. بر این اساس، این مقاله با رویکردی توصیفی- تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانهای به ارزیابی و بررسی نظریه های مرتبط با سرچشمههای تنش و منازعه میان کشورها میپردازد و با نقد و تحلیل آن نظریهها، نظریه تازهای را در زمینه عوامل ایجادکننده تنش و منازعه در روابط کشورها ارائه مینماید.کلیدواژه ها
تنش, منازعه, ژئوپلیتیک, روابط بین الملل, دولت- ملتاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.