تحلیل فصلی تنش گرمایی و روند آن در ایران با استفاده از داده های ERA۵

  • سال انتشار: 1402
  • محل انتشار: مجله فیزیک زمین و فضا، دوره: 49، شماره: 3
  • کد COI اختصاصی: JR_JESPHYS-49-3_009
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 81
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

Elham Kadkhoda

گروه جغرافیا، دانشکده علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه یزد، یزد، ایران.

Kamal Omidvar

گروه جغرافیا، دانشکده علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه یزد، یزد، ایران.

Azar Zarrin

گروه جغرافیا، دانشکده ادبیات و علوم انسانی دکتر علی شریعتی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران.

Ahmad Mazidi

گروه جغرافیا، دانشکده علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه یزد، یزد، ایران.

چکیده

تنش گرمایی با ترکیب عوامل زیست-هواشناسی متعدد تعیین می شود و تاثیرات شدیدی بر سلامت انسانی و اکوسیستم دارد. هدف از این پژوهش بررسی الگوی فضایی تغییرات فصلی تنش گرمایی در ایران با استفاده از شاخص شاخص جهانی اقلیم-گرمایی (UTCI) است. برای این منظور از داده هایERA۵  از سال ۱۹۸۱ تا ۲۰۲۰ استفاده شد. تغییرات تنش گرمایی فصلی با استفاده از تحلیل شیب سن و آزمون من-کندال تصحیح شده بررسی شد. همچنین برای درستی سنجی داده ها سنجه های آماری RMSE، PBIAS، NSE و RSR مورد استفاده قرار گرفت. بررسی فصلی شاخص UTCI نشان داد که این شاخص ناهمگونی منطقه ای قابل توجهی در ایران دارد. افزایش UTCI از شمال به جنوب ایران منجر به افزایش تنش گرمایی می شود. پراکنش فضایی پهنه هایی که در دوره گرم سال تنش گرمایی ندارند، عمدتا منطبق با ارتفاعات است. در فصول سرد سال مناطقی با ارتفاع بیش از ۳۰۰۰ متر در ایران دارای تنش سرمایی خفیف تا متوسط هستند. بررسی روند تنش گرمایی طی چهار دهه گذشته که با آزمون من-کندال تصحیح شده مورد بررسی گرفت نشان داد که UTCI در ایران روند غالب افزایشی دارد. شاخصUTCI  در فصول بهار و پاییز در ۱۰۰ درصد و فصول زمستان و تابستان به ترتیب در ۸۳/۹۹ و ۷۵/۹۹ درصد از کشور روند افزایشی را نشان می دهد. بیشینه روند افزایشی معنی دار شاخص در سطح ۰۵/۰ در فصل بهار ۰۲/۹۸ به دست آمده است. به همین ترتیب بالاترین مقدار شیب روند متوسط پهنه ای کشور نیز با مقدار ۵۲/۰ درجه سلسیوس در همین فصل دیده می شود که در سطح آلفا ۵ درصد معنی دار است.

کلیدواژه ها

آسایش اقلیمی, تحلیل روند, UTCI, سنجه آماری, گردشگری

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.