مروری بر نقدها و شبهات نظریه تناسخ ملکی با استناد به ادله قرآنی و براهین فلسفی

  • سال انتشار: 1402
  • محل انتشار: دومین کنفرانس بین المللی پژوهش در علوم قرآنی
  • کد COI اختصاصی: QURCNF02_004
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 343
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

غلامرضا فخرو

دانشجوی دکتری تخصصی گروه علوم قرآن و حدیث، واحد سمنان،دانشگاه آزاد اسلامی، سمنان ، ایران

علیرضا صابریان

استاد یار، گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی ،واحد سمنان ، دانشگاه آزاد اسلامی ،سمنان ، ایران

مریم آقایی بجستانی

دانشیار گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی،واحد سمنان،دانشگاه آزاد اسلامی،سمنان ، ایران

چکیده

یکی از دغدغه های اداراکی بشر در طول تاریخ تلاش و کوشش مستمر جهت کشف و دستیابی به چیستی، ماهیت و حقیقت انسان بوده که در این راستا رهیافت های علمی و فلسفی متعددی مطرح شده است . براساس یک باور کلی و عمومی وجود انسان در دو ساحت جسمی و روحی تکون یافته و در نتیجه با دو گزاره مواجه می شویم که موضوع، در هر دو گزاره مشترک هستند اما محمول متفاوت.یک گزاره از اوضاع و احوال جسمانی خبر می دهد که در بیشتر حالات سایر موجودات جسمانی نیز در آن شریک هستند و ویژگی بارز آن مرکب بودن،مادی بودن وانقسام پذیری می باشد. در مقابل گزاره دیگری مطرح می شود که فاقد هیچیک از خصوصیات مادی وجسمانی همانند،ترکیب،انقسام پذیری می باشد و مقوله بسیط و مجرد می باشد همانند قوه تفکر و ادراک (حصولی -حضوری) عشق، ایمان، احساس استعلا(کارل گوستاویونگ- روان شناس برجسته غرب-۱۹۶۱-۱۸۷۵) که به عنصری به نام “روح” نسبت داده می شود و بلحاظ نقش و کارکرد آن ، اصالت و حقیقت انسان همان “ ساحت روحانی” است( جان هیک -فلسفه دین) .همچنین حکما و فلاسفه متاله، عرفا ،مفسرین و محد ثین بر مستقل بودن ، اصالت و تجرد روح در هویت انسانی تاکید و اتفاق نظر دارند. عنصر روح در ایات متعدد قران ، از مخلوقات “ امری” و عنصری مستقل و ناهمگون مرتبط با جسم مادی معرفی شده است. (آیات ۱۳ و ۱۴ مومنون) همچنین در آیات (۷الی ۹ سوره سجده و ۲۹ حجر و ۷۲ ص). بر این نکته تصریح و مورد تاکید قرار گرفته است.با این بیان، عنصر روح و کیفیت ارتباط با جسم (ولوج بدوی در کالبدمادی) و نحوه ی مفارقت و خلع از جسم و باز گشت مجدد به بدن ، از قدیم الایام مورد توجه متفکران و اندیشمندان متقدم و متاخر بوده است . یکی از بنیادی ترین و کهن ترین اعتقاد در این حوزه نظریه “تناسخ “است که در برخی ادیان و ایین های اسیایی و برهمایی نظیر هندوئیسم، بودیسم، جینیزم مورد قبول واقع شده وبه آن اعتقاد دارند براساس نظریه بودا: اگر آدمی تمام اعمال خود را بدو ن وابستگی و دلبستگی به دنیا انجام دهد،دوباره متولد نمی شود و پس از مرگ با روح نامتجسد به حیات ادامه می دهد تا به “نیروانا” یا مرتبه ای از وجود که کاملا رها شده از هرگونه رنج و آلام است نایل شود. اما غالب انسانها در چرخه و باز پیدایی متوالی، در قالب و بدن جدید انسان(تناسخ)،حیوان(تماسخ) گیاه(تفاسخ) اشیاء(تراسخ) باز می گردند و این چرخه متوالی حیات و مرگ پیوسته ادامه دارد تا انسان به پالایش روح خویش از تقییدات مادی که یگانه را ه نجات از این چرخه است ، توفیق یابد. این فرآیند در اصطلاح فلسفی “تناسخ ملکی” نامیده می شود.هدف مقاله حاضر ،مروری بر نقدها و شبهات نظریه “تناسخ ملکی”با ادله قرانی و وبراهین فلسفی با روش توصیفی و تحلیلی با رجوع به منابع تفسیری، کلامی و فلسفی مورد بررسی قرار گرفته و نتیجه ان ،نقد ها و نارسائیهاو پاسخ به شبهات “تناسخ ملکی”تبیین و مشخص می شود.

کلیدواژه ها

تحلیل انتقادی ، تناسخ ملکی ، ادله قرانی ، فلسفی

مقالات مرتبط جدید

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.