تحلیل نابرابری های توسعه ی ناحیه ای در ایران
- سال انتشار: 1390
- محل انتشار: پژوهش های جغرافیای انسانی، دوره: 43، شماره: 4
- کد COI اختصاصی: JR_JHGR-43-4_009
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 65
نویسندگان
دانشیار گروه جغرافیا، دانشگاه اصفهان
دانشیار گروه جغرافیا، دانشگاه اصفهان
دانشجوی دکترای جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه اصفهان
چکیده
نابرابری و ابعاد مختلف آن نشانه های مشخصی از توسعهنیافتگی شمرده می شود. تفاوت ها و نابرابری های منطقه ای و ناحیه ای تهدیدی جدی برای کشورها بهشمار می رود، زیرا زمینه های دستیابی به وحدت و یکپارچگی ملی را دشوار میکند. برای فراهم کردن مبنای علمی و منطقی برای کاستن نابرابری ها، ارزیابی جامعی از وضعیت موجود توسعه ی نواحی با در نظر گرفتن شاخص های مختلف، بسیار ضروری است. پس از انجام این ارزیابی، می توان برای روبهرو شدن با مشکلات مناطق محروم اقدام کرد. مطالعه ی حاضر به ارزیابی سطح توسعهیافتگی شهرستان های ایران و تحلیل نابرابری میان آنها از نظر شاخص های مختلف توسعه پرداخته است. بدین ترتیب که پس از مطالعه و بررسی منابع موثق آماری مربوط به سال ۱۳۸۵، تعداد ۵۴ شاخص توسعه تدوین شد؛ وزن شاخص ها با استفاده از روش فرایند تحلیل سلسلهمراتبی (AHP) تعیین شد و درنهایت، میزان توسعهیافتگی شهرستان ها با بهره گیری از روش TOPSIS مورد ارزیابی قرار گرفت. همچنین، برای تبیین میزان نابرابری در بخش های مختلف مورد مطالعه، ضریب پراکندگی مربوط به هر بخش محاسبه شد. نتایج پژوهش، نابرابری آشکاری را میان سطح توسعه ی شهرستان ها نشان می دهد. شهرستان های شمیرانات، تهران و دماوند بهعنوان توسعهیافته ترین شهرستان های کشور، بههمراه سایر شهرستان های توسعهیافته بیشتر در بخش های مرکزی کشور واقع شده اند. در حالی که بیشتر شهرستان های توسعهنیافته و محروم در مناطق حاشیه ای و مرزی قرار گرفته اند. تحلیل ضریب پراکندگی نیز نشان می دهد که بیشترین نابرابری شهرستان ها بهترتیب مربوط به بخش های امکانات زیربنایی، کشاورزی و مسکن است. بنابراین، برای دست یافتن به یکپارچگی ملی، ارتقای سطح توسعه ی اقتصادی اجتماعی و پایداری سیاسی، کاستن نابرابری های ناحیه ای امری ضروری و گریز ناپذیر است.کلیدواژه ها
سطح توسعهیافتگی, شهرستانهای ایران., ضریب اختلاف, نابرابری های توسعه ی ناحیه ایاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.