تحولات جهان عرب: تغییرات فضای ژئوپلیتیک امنیتی- راهبردی به ژئوکالچر امنیتی نوین
- سال انتشار: 1392
- محل انتشار: فصلنامه سیاست دفاعی، دوره: 21، شماره: 83
- کد COI اختصاصی: JR_JIHU-21-83_003
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 165
نویسندگان
استاد گروه علوم سیاسی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران
کارشناس ارشدعلوم سیاسی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران
کار شناس ارشد تاریخ دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران
چکیده
تحولات شگرف دهه یهای اخیر در جهان، یادآور اهمیت مجدد موضوع فرهنگ در روابط میان جوامع و کشورهاست. اکنون آشکار گردیده که ژئوپلیتک بهتنهایی و بدون فرهنگ نمیتواند محیطی شایسته و مطلوب و جهانی عاری از خشونت و درگیری های سیاسی برای انسان ها فراهم کند. تحولات جهان عرب سرآغاز ساخت یابی فرهنگ در فضای مکانی - زمانی و رشد سیاست فرهنگی در فضای ژئوپلیتیک خاورمیانه می باشد. این تحولات کشورهای خاورمیانه را از یک فضای ژئوپلیتیکی و ژئواستراتژیکی که امنیت را محور مبادلات فکری و اقتصادی خود قرار می دادند، به سمت یک فضای فرهنگی سوق داده است. بر همین اساس، سوال اساسی مقاله ی حاضر این است که سمت و سوی امنیتی – ژئوپلیتیک خاورمیانه در تحولات جهان عرب دچار چه تغییری شده است؟ در پاسخ به سوال، مقاله ی حاضر با چارچوبی نظریه ای – تحلیلی ضمن بازشناسی و تحلیل تحولات اخیر خاورمیانه در ۴ کشور مهم (مصر، تونس، یمن، بحرین) بر این امر اذعان می کند که انقلاب های مردمی سال ۲۰۱۱ در جهان عرب ضمن وام گیری از چارچوبی فرهنگی – انقلابی که نشات گرفته از فضای فرهنگی خاورمیانه و فرهنگ اسلامی است، محیط امنیتی – ژئوپلیتیکی خاورمیانه را به سمت یک محیط ژئوکالچری سوق خواهد داد. محیطی امنیتی که الهامگرفته از فرهنگ اسلامی می باشد و از اهمیت متغیرهای ژئوپلیتیک کاسته خواهد شد. در این بین، سیاست فرهنگی جنبش های اجتماعی این جوامع با تاسی به فرهنگ اسلامی – انقلابی رشدیافته در خاورمیانه و متاثر از انقلاب اسلامی ایران در تبدیل نظم ژئوپلیتیک - امنیتی خاورمیانه به نظم امنیتی - ژئوفرهنگی بومی، تاثیری بنیادین داشته است.کلیدواژه ها
تحولات, خاورمیانه, ژئوپلیتیک, ژئوکالچر, انقلاب اسلامیاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.