تاثیر بازدارنده نیتریفیکاسیون بر عملکرد رقم های گندم و برخی ویژگی های خاک در سامانه های خاک ورزی مرسوم و بدون خاک ورزی

  • سال انتشار: 1402
  • محل انتشار: فصلنامه علوم گیاهان زراعی ایران، دوره: 54، شماره: 2
  • کد COI اختصاصی: JR_IJFCS-54-2_003
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 109
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

قربان خدابین

دانش آموخته دکتری فیزیولوژی گیاهان زراعی، گروه زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.

اشکان جلیلیان

دانش آموخته دکتری اکولوژی گیاه زراعی، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشکدگان کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه

احسان زندی اصفهان

دانشیار موسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

نیما شهبازی

دانشجوی دکتری اکولوژی گیاه زراعی، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشکدگان کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران

فاطمه امینی

دانشجوی دکتری زراعت، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد شهر قدس

شیوا غزنوی

دانشجوی دکتری اقتصاد منابع طبیعی و محیط زیست، گروه اقتصاد کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشکدگان کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران

علی حیدرزاده

دانش آموخته دکتری فیزیولوژی گیاهان زراعی، گروه زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

چکیده

در کشاورزی کود نیتروژن به­طور موثری جذب گیاه نمی شود و از طریق انتشار به هوا و آبشویی در خاک از دسترس گیاه خارج می شود. انتشار نیتروس­اکسید و آبشویی نیترات در نتیجه فرایندهای نیتریفیکاسیون خاک می باشد و مهارکننده نیتراپایرین با اختلال در این فرایند می تواند باعث بهبود کارایی کاربرد نیتروژن در خاک شود. به­همین­منظور با هدف بررسی اثرگذاری نیتراپایرین در شرایط خاک ورزی متفاوت بر انتشارات خاک و عملکرد زراعی رقم­های گندم (Triticum aestivum) آزمایشی به­صورت کرت های خرد­شده فاکتوریل در قالب بلوک­های کامل تصادفی با سه تکرار و سه سطح کودی اوره، ترکیب نیتراپایرین+اوره و کنترل و دو رقم رخشان و پیشگام در دو سطح خاک ورزی مرسوم و بدون خاک ورزی در سال زراعی ۱۳۹۹-۱۳۹۸ در شهر کرج انجام شد. نتایج نشان داد بیشترین مقدار آمونیوم، نیترات و نیتروس­اکسید در مرحله نموی طویل­شدن ساقه حاصل شد. بیشترین آمونیوم (mg kg-۱ ۳۸/۱۸) در تیمار کودی نیتراپایرین+اوره و بیشترین میزان نیترات (mg kg-۱ ۹۶/۲۵) و نیتروس­اکسید (kg ha-۱ day-۱ ۰۱۹۲/۰) در تیمار کودی اوره به­دست آمد. کاربرد نیتراپایرین+اوره میانگین نیتریفیکاسیون آمونیوم و تبدیل آن به نیترات را در کل مراحل نموی گندم در خاک ورزی مرسوم و بی خاک ورزی به­ترتیب ۸۱/۲۷ و ۴۵/۱۵ درصد کاهش داد. یافته ها نشان داد کاربرد نیتراپایرین به­همراه اوره از انتشار نیتروس­اکسید به­میزان قابل توجهی جلوگیری کرد. فراهمی بیشتر نیتروژن در خاک از طریق کاهش نیتریفیکاسیون توسط نیتراپایرین علاوه­بر تاثیر مثبت اقتصادی می تواند از اثرات زیان بار زیست محیطی بر منابع آبی و گازهای گلخانه ای جلوگیری کند.

کلیدواژه ها

اکسیدکننده آمونیوم, بدون خاک ورزی, نیتراپایرین, نیتروس اکسید, نیتریفیکاسیون

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.