مطالعه شکاف عملکرد و شکاف بهره‎وری آب گندم، جو و ذرت در استان قزوین

  • سال انتشار: 1397
  • محل انتشار: مجله تحقیقات آب و خاک ایران، دوره: 49، شماره: 6
  • کد COI اختصاصی: JR_IJSWR-49-6_017
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 273
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

مهنوش جناب

دانش آموخته کارشناس ارشد مهندسی آبیاری و زهکشی، دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره)

بیژن نظری

استادیار گروه علوم و مهندسی آب دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره)

چکیده

تعیین شکاف بهره‎وری آب برای برنامه ریزی بهبود بهره وری و اتخاذ راهکارهای افزایش بهره وری از اهمیت بالایی برخوردار است. این مطالعه در استان قزوین و بر اساس پروتکل های اطلس جهانی شکاف عملکرد انجام شده است. در این راستا، از گردآوری اطلاعات آبی و زراعی، شبیه­سازی گیاهی با استفاده از نسخه ۵ مدل آکواکراپ و پهنه بندی اقلیم و خاک از طریق نرم افزار GIS استفاده شد. شکاف عملکرد گندم، جو و ذرت در استان به ترتیب ۵/۵، ۴/۵ و ۷/۶ تن بر هکتار و شکاف بهرهوری آب گندم، جو ذرت به ترتیب ۸۲/۰، ۴۷/۰ و ۲۲/۱ کیلوگرم بر مترمکعب تعیین گردید. در بین نواحی اقلیمی مختلف، شکاف عملکرد و بهره وری آب متفاوت بوده و بهره وری آب در سال های مختلف، تغییراتی داشته است. متوسط شاخص بهره‎وری نسبی آب (نسبت بهره وری فعلی به بهره وری پتانسیل) نیز برای گندم، جو و ذرت به ترتیب ۳۷/۰، ۵۴/۰ و ۳۹/۰ درصد برآورد گردید. از این منظر، در بین محصولات مورد مطالعه، محصول جو وضعیت بهتری داشته است. بالا بودن شکاف بین وضعیت موجود و وضعیت پتانسیل نشان از نقاط ضعف قابل توجه در مدیریت تولید کشاورزی و مدیریت آبیاری دارد. این شکاف همچنین نشان می دهد که فرصت های بالقوه ای برای ارتقای بهره وری آب و کاهش فشار به منابع آب و افزایش امنیت غذایی وجود دارد.

کلیدواژه ها

پتانسیل بهره وری, پهنه‎بندی اقلیمی, شکاف عملکرد, مدیریت آبیاری

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.