بررسی گردوخاک در گستره ایران توسط مدل باز تحلیل MERRA-۲ NASA/(دوره آماری ۲۰۱۷-۲۰۰۷)

  • سال انتشار: 1399
  • محل انتشار: مجله تحقیقات آب و خاک ایران، دوره: 51، شماره: 9
  • کد COI اختصاصی: JR_IJSWR-51-9_005
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 323
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

الهام مبارک حسن

گروه محیط زیست، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران

عباس رنجبر سعادت آبادی

گروه شیمی جو و آلودگی هوا، پژوهشکده هواشناسی ،پژوهشگاه هواشناسی و علوم جوی، تهران، ایران

ابراهیم فتاحی

گروه آبشناسی، پژوهشکده هواشناسی ، پژوهشگاه هواشناسی و علوم جوی، تهران، ایران

چکیده

مناطق مختلف ایران تحت تاثیر گردوخاک های داخلی و یا فرامرزی هستند. با استفاده از داده های ماهواره می توان توزیع زمانی و مکانی و منشا شکل گیری گردوخاک را بررسی نمود. هدف از مطالعه حاضر تحلیل غلظت گردوخاک سطحی، گردوخاک در ستون هوا و عمق نوری هواویزها با استفاده از مدل MERRA-۲ و ماهواره آکوا در مناطق گردوخاک خیز ایران بود. داده در دوره ۲۰۰۷ تا ۲۰۱۷ تهیه و شکل ها توسط نرم افزار Grads و OriginPro ترسیم شد. یافته های تحقیق سه کانون گردوخاک فرامرزی در غرب، شرق و شمال شرق ایران و دو کانون داخلی در دشت کویر و جنوب شرق ایران را نشان داد. کانون های فرامرزی جنوب شرق عراق و کویت بیشترین غلظت گردوخاک سطحی را دارد. در آبادان بیشترین غلظت گردوخاک سطحی با ۵۵۲ () در فصل تابستان، گردوخاک در ستون هوا ۷۰۹ () و عمق نوری هواویزها MERRA-۲ با ۵۸/۰ در فصل بهار به دست آمد. ضریب همبستگی بین گردوخاک سطحی و گردوخاک ستون هوا در کانون­های داخلی شامل طبس، کهنوج، خور بیابانک و نیک­شهر با ۹۴/۰، ۹۳/۰، ۸۹/۰، ۸۹/۰ به دست آمد که می تواند نشان دهنده اثر شرایط محلی در توسعه گردوخاک باشد. تغییر زمانی گردوخاک ستون هوا در سه ایستگاه بوشهر، آبادان و اهواز بیشترین روند کاهشی را با ضریب ۰۳۵/۰- و ۰۳۴/۰- نشان می دهد که نشان­دهنده کاهش اثر کانون­های فرامرزی گردوخاک است. در توزیع زمانی، سال های ۲۰۰۸ و ۲۰۱۲ با شدیدترین و فراگیرترین گردوخاک ها در گستره ایران تعیین شد. در توزیع ماهانه گردوخاک بیشینه  غلظت آن در ماه های آوریل و جولای ۲۰۰۸، مه ۲۰۱۲ و جولای ۲۰۱۶ در اهواز به دست آمد. تغییر زمانی گردوخاک ستون هوا در سه ایستگاه بوشهر، آبادان و اهواز بیشترین روند کاهشی را با ضریب ۰۳۵/۰- و ۰۳۴/۰- نشان می دهد که نشان دهنده کاهش اثر کانون ها فرامرزی گردوخاک است.در توزیع زمانی، سال های ۲۰۰۸، ۲۰۱۲ با شدیدترین و فراگیرترین گردوخاک ها در گستره ایران تعیین شد. در توزیع ماهانه گردوخاک بیشینه آن درماه های آوریل و جولای ۲۰۰۸، مه ۲۰۱۲ و جولای ۲۰۱۶ در اهواز به دست آمد.

کلیدواژه ها

گردوخاک سطحی, مدل MERRA-۲‎, عمق نوری هواویز AOD, ماهواره آکوا

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.