واسنجی و تعیین اعتبار مدل WOFOST برای پیش بینی فنولوژی و عملکرد سیب زمینی(Solanum tuberosum L.) در ایران
- سال انتشار: 1401
- محل انتشار: فصلنامه بوم شناسی کشاورزی، دوره: 14، شماره: 4
- کد COI اختصاصی: JR_AGRY-14-4_001
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 179
نویسندگان
گروه زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، کارشناس اداره کل هواشناسی همدان، ایران.سی مشهد
گروه زراعت، دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران.
گروه زراعت، دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران.
چکیده
مدل WOFOST یکی از پرکاربردترین مدلهای شبیه سازی رشد و نمو در گیاهان میباشد که رشد، فنولوژی و عملکرد گیاه را به صورت روزانه در شرایط پتانسیل، کمبود آب و کمبود مواد غذایی شبیه سازی میکند. در این مطالعه، به منظور واسنجی و تعیین اعتبار مدل WOFOST برای ارقام نیمهدیررس سیب زمینی(Solanum tuberosum L.) در شرایط پتانسیل از داده های روزانه هواشناسی، اطلاعات فنولوژیکی و عملکرد در مناطق همدان، اردبیل، اصفهان، قروه، شیراز، جیرفت، مشهد، گرگان، شاهرود و دزفول طی سال های ۹۳-۱۳۸۹ استفاده گردید. مراحل مختلف فنولوژیکی رشد (شامل کاشت تا سبز شدن، سبز شدن تا گل دهی و سبز شدن تا رسیدگی فیزیولوژیکی) با استفاده از مشاهدات عینی در مزرعه تعیین و بر اساس دمای هوا مقدار درجه-روز رشد مورد نیاز برای تکمیل هر مرحله محاسبه شد و برای واسنجی و تعیین اعتبار پارامترهای گیاهی مدل مورد استفاده قرار گرفت. مدل با داده های سه سال واسنجی گردید و پس از آن ضرایب مدل به منظور انطباق با شرایط مختلف اقلیمی کشور برای مراحل فنولوژیکی و عملکرد غده تغییر یافت و سپس با داده های دو سال تعیین اعتبار شد. برای ارزیابی دقت مقادیر شبیه سازی و اندازه گیری شده عملکرد غده و مراحل فنولوژیکی زمان (سبز شدن، گل دهی و رسیدگی) از شاخص های آماری ضریب تبیین(R۲) ، آزمونt ، جذر میانگین مربعات خطا(RMSE) ، جذر میانگین مربعات خطای نرمال شده(RMSEn) ، حداکثر خطا(ME) و ضریب کارآیی(E) استفاده گردید که همگی مطابقت نتایج شبیه سازی مدل با مشاهدات مزرعه ای را نشان دادند. نتایج نشان داد که جذر میانگین مربعات خطای مدل برای مراحل فنولوژیکی سبز شدن، گل دهی، رسیدگی فیزیولوژیکی به ترتیب ۶/۱، ۳/۲ و ۴/۶ روز و برای عملکرد غده ۲۹۳۳ کیلوگرم در هکتار به دست آمد. همچنین جذر میانگین مربعات خطای نرمال شده برای مراحل فنولوژیکی سبز شدن، گل دهی، رسیدگی فیزیولوژیکی و عملکرد غده به ترتیب ۵/۹، ۳/۸، ۶/۵ و ۸/۵ درصد محاسبه گردید که نشان دهنده درجه ناچیز خطای مدل بود. بر اساس نتایج حاصله مدل قادر خواهد بود عملکرد و مراحل فنولوژیکی را در مناطق مختلف ایران در حد مطلوب شبیه سازی نماید. با اینحال، پیشنهاد می شود مدل برای سایر ارقام با تیپ رشدی متفاوت نیز ارزیابی گردد.کلیدواژه ها
شاخص های آماری, شرایط پتانسیل, ضریب کارایی مدل, مدلسازی, مرحله فیزیولوژیکیاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.