تعیین مناطق احداث دیوار حائل به منظور کاهش سیل گیری اراضی روستای مهرگرد در اثر جریان سیلابی ناشی از شکست سد خاکی قره آقاچ

  • سال انتشار: 1401
  • محل انتشار: پژوهشنامه مدیریت حوزه آبخیز، دوره: 13، شماره: 26
  • کد COI اختصاصی: JR_JWMR-13-26_017
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 1742
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

سیدعلی شاهرضائی

Shahrekord University

مهدی رادفر

Shahrekord University

الهام قنبری عدیوی

Shahrekord University

رسول میرعباسی نجف آبادی

Shahrekord University

علی رئیسی

Shahrekord University

سیدمجتبی موسوی

Zayandehrud Dam Manager

نفیسه سادات شاهرضائی

Malayer University

چکیده

چکیده مبسوط مقدمه و هدف: شکست سد و رها­شدن آب ذخیره ­شده پشت سد به­ عنوان یکی از مهم­ترین مسائل در طراحی سد­ها بوده و لازم است به وقوع و عواقب آن توجه گردد. بنابراین سیاست­ گزاران و دولت­مردان موظف هستند جهت جلوگیری از وقوع خطرات احتمالی ناشی از شکست سد­ها اقداماتی را انجام دهند. از جمله این اقدامات می­ توان به ایجاد دیوار حائل در مسیر جریان سیلاب ناشی از شکست سد­ها اشاره نمود. مواد و روش ها: در تحقیق حاضر به تعیین و بررسی ایجاد دیوار حائل در مسیر جریان سیلاب ناشی از شکست سد خاکی قره آقاچ در فواصل و سناریو­های مختلف پرداخته شده است. پارامتر­های ناشی از شکست سد با استفاده از مدل BREACH تعیین و سپس اطلاعات آن وارد نرم­ افزار HEC-RAS شده است. یافته ها: نتایج نشان داد برای حالتی­ که روزنه در تراز ۲۴۵۱ متر از بدنه سد ایجاد گردد، از ۵۰ مقطع مورد بررسی ۱۸ مقطع از طرف ساحل سمت راست و یا ساحل سمت چپ و یا هر دو تعرض می­ نماید. در مقطع حد فاصله ۳۰۰ متری از سد، جریان آب به ارتفاع ۱/۷۴ متر از ساحل سمت راست و جریان آب به ارتفاع ۲/۵۵ متر از ساحل سمت چپ تعرض می­ نماید. در فاصله ۲۲۰۰ متری از سد، جریان آب به ارتفاع ۵/۱۵ متر از ساحل سمت راست و به ارتفاع ۰/۵۱ متر از ساحل سمت چپ تعرض می­ نماید. در مقطع ۳۰۰۰ متری از سد جریان آب به ارتفاع ۳/۳۹ متر از ساحل سمت چپ تعرض می ­نماید. در مقطع ۳۱۰۰ متری از سد، جریان آب به ارتفاع ۲/۶۸ متر از ساحل سمت چپ تعرض می­ نماید. در فاصله ۴۴۰۰ متری از سد جریان آب به ارتفاع ۱/۱۹ متر از ساحل سمت راست تعرض می ­نماید. نهایتا مقطع ۴۷۰۰ از سد جریان آب به ارتفاع ۳/۴۸ متر از ساحل سمت راست تعرض می ­کند. این در حالیست­ که اگر در تراز ۲۴۴۶ متر از بدنه سد روزنه ­ای ایجاد گردد، از ۵۰ مقطع مورد بررسی ۱۵ مقطع از ساحل سمت راست و یا ساحل سمت چپ و یا هر دو تعرض می ­نماید. بنابراین در این حالت در مقطع حد فاصله ۳۰۰ متری از سد جریان آب به ارتفاع ۰/۸ متر از ساحل سمت راست و همچنین جریان آب به ارتفاع ۲/۱۲ متر از ساحل سمت چپ تعرض می­ نماید. در فاصله ۲۲۰۰ متری از سد، جریان آب به ارتفاع ۴/۲۱ متر از ساحل سمت راست تعرض می­ کند. در فاصله ۳۰۰۰ متری از سد، جریان آب به ارتفاع ۲/۸۶ متر از ساحل سمت چپ تعرض می ­نماید. در مقطع ۳۱۰۰ متری از سد، جریان آب به ارتفاع ۲/۲۳ متر از ساحل سمت چپ تعرض می­ کند. در فاصله ۴۴۰۰ متری از سد جریان آب به ارتفاع ۰/۹ متر از ساحل سمت راست تعرض می ­نماید. نهایتا در فاصله ۴۷۰۰ متری از محل سد جریان آب به ارتفاع ۲/۹۷ متر از ساحل سمت راست تعرض می ­نماید. نتیجه گیری: مناطق با احتمال سیل­ گیری بیشتر و با اولویت برای احداث دیوار حائل مشخص شد. شکست سد در تراز ۲۴۵۱ نسبت به تراز ۲۴۴۶ سبب سیل­ گیری مقاطع بیشتری در طرفین رودخانه مهرگرد خواهد شد. در بین مقاطع مورد بررسی بیشترین تعرض جریان آب در فاصله ۲۲۰۰ متری و مربوط به زمانی­ است که در تراز ۲۴۵۱ متری از بدنه سد روزنه ایجاد گردد که با توجه به موقعیت حساس ­تر آن نسبت به سایر مقاطع اهمیت خاص­ تری یافته و نیاز به احداث دیوار حائل است.

کلیدواژه ها

BREACH model, Dam failure, Ghare Aghach Dam, HEC-RAS software, Retaining wall, دیوار حائل, سد قره­ آقاچ, شکست سد, مدل BREACH, نرم ­افزار HEC-RAS

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.