ارزیابی پایداری زیست محیطی کشاورزی در استان آذربایجان شرقی

  • سال انتشار: 1398
  • محل انتشار: مجله دانش کشاورزی و تولید پایدار، دوره: 29، شماره: 3
  • کد COI اختصاصی: JR_SUST-29-3_020
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 204
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

مرضیه منافی ملایوسفی

اقتصاد کشاورزی، گرایش اقتصاد منابع طبیعی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز.

باب اله حیاتی

گروه اقتصاد کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز

اسماعیل پیش بهار

گروه اقتصاد کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز

جواد نعمتیان

گروه مهندسی صنایع، دانشکده فنی مهندسی مکانیک، دانشگاه تبریز

چکیده

محیط­زیست بستر فعالیت­های کشاورزی است و منابع طبیعی نهاده­های تولید آن می­باشند، بنابراین با توجه به ارتباط وسیع کشاورزی با منابع طبیعی و محیط­زیست به نظر می­رسد که پایداری کشاورزی نقش مهمی در حفاظت از سرمایه­های طبیعی و محیط­زیست داشته باشد. با توجه به اهمیت این موضوع در توسعه پایدار، این تحقیق به ارزیابی پایداری زیست­محیطی کشاورزی شهرستان­های استان آذربایجان شرقی با استفاده از تحلیل سلسله مراتب گروهی (AHP) می­پردازد. وزن شاخص­ها از طریق نظرسنجی از گروه کارشناسان تعیین شد و سایر اطلاعات لازم از منابع ثانویه نظیر سازمان جهاد کشاورزی، سازمان آب منطقه­ای و سالنامه­های آماری استان آذربایجان شرقی در سال ۱۳۹۴ جمع­آوری گردید. نتایج مطالعه نشان داد شاخص­های درصد مصرف آب غیرکشاورزی، سیستم­های کارآمد آبیاری و سطح تراز آب زیرزمینی، به ترتیب با وزن نسبی ۱۲۹/۰، ۱۱۶/۰ و ۰۹۴/۰، از دیدگاه گروه کارشناسان عوامل مهمی هستند که بر میزان پایداری تاثیر می­گذارند. رتبه­بندی میزان پایداری نشان داد شهرستان­هایی که در شمال و شمال­شرقی استان واقع شده­اند دارای پایداری زیست­محیطی بیشتری هستند، اما شهرستان­هایی که در گوشه جنوب­غربی استان و در حاشیه دریاچه ارومیه قرار دارند، دارای پایداری زیست­محیطی کمتری می­باشند. همچنین نتایج این مطالعه نقاط ضعف شهرستان­های مختلف استان را در دستیابی به پایداری زیست­محیطی کشاورزی آشکار کرد. با توجه به نتایج حاصله پیشنهاد می­شود با گسترش سیستم­های آبیاری تحت فشار، اصلاح انهار و سیستم­های سنتی انتقال آب در مزارع، مقابله با حفر چاه­های غیرمجاز و تغییر الگوی کشت متناسب با شرایط تغییر اقلیم به کاهش مصرف آب کشاورزی و تقویت منابع آبی زیرزمینی استان کمک نمود.

کلیدواژه ها

آذربایجان شرقی, ارزیابی, پایداری زیست­محیطی, تحلیل سلسله مراتب گروهی (AHP), کشاورزی

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.