مقایسه برخی شاخص های مدیریت مصرف آب در تولید ذرت علوفه ای در پایاب شبکه های آبیاری مدرن و سنتی

  • سال انتشار: 1397
  • محل انتشار: فصلنامه تحقیقات مهندسی سازه های آبیاری و زهکشی، دوره: 19، شماره: 73
  • کد COI اختصاصی: JR_ARIDSE-19-73_010
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 373
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

فریبرز عباسی

استاد، موسسه تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران

ابوالفضل ناصری

دانشیار بخش تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان شرقی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تبریز، ایران

محمدمهدی نخجوانی مقدم

استادیار موسسه تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران

نادر سلامتی

استادیار بخش تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، اهواز، ایران

محمد جلینی

دانشیار بخش تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، مشهد، ایران

محمد خرمیان

استادیار بخش تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی صفی آباد، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، دزفول، ایران

سید ابراهیم دهقانیان

مربی پژوهشی بخش تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی فارس، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، شیراز، ایران

افشین یوسف گمرکچی

استادیار گروه تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی قزوین، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، قزوین، ایران

علیرضا اسلامی

استادیار بخش تحقیقات آبخیزداری، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان شمالی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، بجنورد، ایران

کرامت اخوان

استادیار بخش تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی اردبیل (مغان)، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، مغان، ایران

مسعود فرزام نیا

مربی پژوهشی بخش تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی اصفهان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، اصفهان، ایران

جواد باغانی

دانشیار موسسه تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران

مهدی اکبری

دانشیار موسسه تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران

چکیده

با وجود اهمیت تعیین و تدقیق شاخص ها و فراسنج های مدیریت مصرف آب در بخش کشاورزی برای استفاده در برنامه ­ریزی های کلان کشوری، تاکنون شاخص های مدیریت مصرف آب (حجم آب مصرفی، بهره وری آب و راندمان کاربرد آب در مزارع) در پایاب شبکه های آبیاری مدرن و سنتی در تولید محصولات زراعی و باغی کمتر مقایسه شده است. هدف از این پژوهش، مقایسه شاخص های مدیریت مصرف آب در پایاب شبکه های آبیاری مدرن و سنتی در تولید ذرت علوفه ای در برخی نقاط کشور است. داده های پژوهش با اندازه گیری های گسترده و مستقیم از مزارع استان های البرز، تهران، فارس، خوزستان، خراسان رضوی، اردبیل، اصفهان و قزوین که حدود ۷۰ درصد از سطح زیرکشت ذرت علوفه ای در کشور را پوشش می دهند در بیش از ۱۰۰ مزرعه در پایاب شبکه های آبیاری مدرن و سنتی به دست آمده است. نتایج تحقیق نشان می­دهد تفاوت شاخص های حجم آب مصرفی و بهره وری آب در تولید محصول در پایاب شبکه های مدرن و سنتی معنی دار ولی تفاوت عملکرد در دو شبکه معنی­ دار نشده است. در پایاب شبکه های مدرن و سنتی، میانگین عملکرد ذرت علوفه ای به ­ترتیب ۵۰/۵۴ و ۵۴/۳۲ تن بر هکتار، میانگین حجم آب مصرفی به­ترتیب ۶۹۸۳ و ۹۰۸۵ مترمکعب بر هکتار، میانگین بهره وری آب به ­ترتیب ۷/۴۶ و ۶/۲۶ کیلوگرم به ­ازای هر مترمکعب آب و میانگین راندمان کاربرد آب به ­ترتیب ۷۳ و ۶۸ درصد به دست آمده است. یافته های این پژوهش نشان می­دهد که توسعه شبکه ­های مدرن می تواند در ارتقای بهره وری آب، در عملیاتی کردن برنامه ­های پنج ساله توسعه ­ای کشور و برنامه اقتصاد مقاومتی مفید باشد.

کلیدواژه ها

بهره وری آب آبیاری, حجم آب مصرفی, روش های آبیاری

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.