بررسی جذب کادمیوم از محیط ریشه و تجمع آن در اندام های مختلف محصولات جالیزی رایج ایران

  • سال انتشار: 1388
  • محل انتشار: فصلنامه تحقیقات مهندسی سازه های آبیاری و زهکشی، دوره: 10، شماره: 2
  • کد COI اختصاصی: JR_ARIDSE-10-2_003
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 297
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

بهمن یارقلی

عضو هیئت علمی موسسه تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی

فریبرز عباسی

دانشیار موسسه تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی

عبدالمجید لیاقت

دانشیار گروه آبیاری و آبادانی دانشکده آب و خاک پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران

چکیده

آلودگی محیط زیست با فلزات سنگین یک مشکل جهانی در حال گسترش است.  فلزات سنگین عمدتا در لایه سطحی خاک رسوب می­کنند و در دراز مدت با افزایش غلظت آنها در خاک جذب گیاهان می­شوند و در اندام­های مختلف آنها تجمع پیدا می کنند.  مقدار جذب و تجمع فلزات سنگین در گونه­های مختلف گیاهی و در بخش­های مختلف گونه­ها متفاوت و متاثر از غلظت فلز و مشخصات فیزیکی و شیمیایی خاک است.  مطالعات زیادی در زمینه استفاده از آب­های آلوده و پساب­های حاوی فلزات سنگین در کشاورزی اجرا شده است، ولی اطلاعات در زمینه مقدار جذب و تجمع فلزات سنگین از محیط ریشه و تجمع آن در بخش­های مختلف گونه­های زراعی، به ویژه محصولات جالیزی بسیار محدود است.  این تحقیق با هدف بررسی تاثیر سطوح مختلف غلظت کادمیوم خاک محیط ریشه بر مقدار جذب و تجمع آن در اندام­های مختلف پنج گونه جالیزی رایج در ایران (خربزه، هندوانه، خیار، گوجه­فرنگی و کدو خورشتی)، به­ صورت یک آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی در چهار تیمار شامل غلظت­های صفر، ۵۰ و۱۰۰ میلی­گرم کادمیوم در کیلوگرم خاک و ۵۰ میلی­گرم کادمیوم در کیلوگرم خاک به­علاوه ۲۵ میلی­گرم اتیلن دی آمین تترا استیک اسید (EDTA) به هر کیلوگرم خاک از طریق آب آبیاری، در سه تکرار به اجرا در آمده است.  خاک مورد استفاده از نوع لومی بود که از مزرعه چهارصد هکتاری موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر (کرج) انتخاب و بعد از دو بار الک کردن با مش دو میلی­متر و افزودن نیترات کادمیوم (Cd(NO۳)۲) و مخلوط کردن کامل تهیه شد.  برای کاشت از گلدان­های پلاستکی استوانه ای به قطر ۴۰ و ارتفاع ۶۰ سانتی­متر استفاده شده است.  در پایان فصل زراعی از بخش­های مختلف گونه های مورد مطالعه جهت سنجش مقدار تجمع کادمیوم نمونه­برداری و آزمایش شده نتایج حاصل، پس از تجزیه و تحلیل آماری با استفاده از نرم افزار SPSS، نشان می­دهد که میزان تجمع کادمیوم با افزایش غلظت آن در محیط ریشه نسبت مستقیم دارد و افزایش EDTA ، به­طور میانگین باعث افزایشی معادل ۲۷ درصد در جذب کادمیوم در برگ­ها و ۱۲۲ درصد در میوه می­شود.  به جز تیمار شاهد، در سایر تیمارها میزان تجمع کادمیوم در بخش­های مختلف گونه­های مورد مطالعه بیش از حد مجاز برای مصارف انسانی است.  نتایج نشان می دهد که در ساقه و برگ به ترتیب خیار و کدو خورشتی بیشترین غلظت کادمیوم را دارند و گوجه­فرنگی و هندوانه کمترین تجمع را دارند؛ میوه خربزه و هندوانه بیشترین و گوجه­فرنگی کمترین میزان غلظت کادمیوم را دارند.

کلیدواژه ها

اتیلن دی آمین تترا استیک اسید, جذب, خاک آلوده, کادمیوم, محصولات جالیزی

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.