بازشناسی تناسبات طلایی در نگار ه های کمال الدین بهزاد(مطالعه موردی: نگاره ساخت مسجد جامع سمرقند)

  • سال انتشار: 1395
  • محل انتشار: دوفصلنامه نگارینه هنر اسلامی، دوره: 3، شماره: 10
  • کد COI اختصاصی: JR_NIAMG-3-10_002
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 269
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

رعنا بهرامیان

دانشجوی کارشناسی ارشد باستان شناسی

حسن هاشمی زرج آباد

دانشیار دانشکده هنر و معماری دانشگاه مازندران

علی زارعی

استادیار گروه باستان شناسی دانشگاه بیرجند

آرزو پایدارفرد

عضو هیئت علمی دانشکده هنر دانشگاه بیرجند

چکیده

در چگونگی آفرینش فضاهای معماری در نگارگری ایرانی عوامل متعددی تاثیر داشت هاند. در دوره تیموریان کمال الدین بهزاد با به خدمت گرفتن کلیه مبانی تصویری، فضاهای معماری بیشتر مورد توجه قرار گرفتند. در نگارگری های بهزاد، اصول خاصی است، جایگاه ویژه ای » نسبت طلایی « بر صحن هپردازی فضا حاکم بود و عناصر معماری براساس این ضوابط که همان اصل داشت هاست. درنگاره ساخت مسجد جامع سمرقند، خطوط به قسمت خاصی از مراحل ساخت مسجد اشاره دارد و در داخل یک یا دو مورد از این شبکه ها هر یک از فضاهای مسجد چون ت کدهانه شبستان، ایوان و دیوار خارجی و برج قرار گرفت هاست. ترسیم نشان می دهد که بهزاد با آگاهی نسبت به این اصل، عناصر به تصویر کشیده را در جایگاه «نسبت طلایی»  خطوط بر اساس اصل مناسب قرار داده و به نگاره خود نظم و تجانس بخشیده است. با توجه به کمبود منابع و پژوهش های انجام شده در راستای تناسبات و در نگارگری، نگارندگان ضرورت دید هاند از منظری متفاوت با جنبه زیبای یشناختی به مطالعه نگاره مورد مطالعه بپردازند. در پژوهش حاضر نگارندگان سعی در شناخت جایگاه تناسبات در معماری و نگارگری دوره تیموریان داشت هاند. تحلیل قانون یک سوم در نگاره مورد مطالعه نشان داده که کمال الدین بهزاد با شبکه نهفته ای از خطوط و نقاط طلایی جایگاه عناصر را در ترکیب بندی به دقت تعیین کرده است. پژوهش حاضر با روش توصیفی-تحلیلی و با استناد به مطالعات کتابخانه ای صورت گرفته است تا با بازشناسی این تناسبات به رابطه بین تناسبات در معماری و نگارگری دست یابد.

کلیدواژه ها

تیموریان, بهزاد, تناسبات طلایی, نگاره ساخت مسجد جامع سمرقند

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.