بازکاوی چگونگی واقعه برای رسیدن به چرایی واقعه در تاریخ بیهقی

  • سال انتشار: 1401
  • محل انتشار: دوازدهمین همایش بین المللی بزرگداشت ابوالفضل بیهقی(۱۴۰۱)
  • کد COI اختصاصی: BAYHAGI12_050
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 173
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

محمود رضا سلیمانی

پژوهشگر تاریخ هنر، مدیر موزه دانشگاه حکیم سبزواری:

چکیده

اساسی ترین عنصر درتاریخ بیهقی »واقعه« است. بیهقی، دربیان واقعه، یعنی اصلی ترین عنصر روایت، از کاویدن جزییات در پیرامون آن واقعه آغاز می کند و سپس خواننده یا مخاطب به ناگاه خود را در قلب واقعه مییابد و با اصل واقعه آشنا می شود؛ هنر بیهقی این است که در ذکر یک رویداد تاریخی، از مطالعات فراوان تاریخی خود استفاده و به اقتضای موقع و مقام، محفوظات خود را در پایان تاریخ خود ذکرمی کند. در واقعه بردارکردن حسنک وزیر، ابتدا به ذکر حال بوسهل میپردازد و او را برای خواننده معرفی میکند، بدون تعصب و غرض ورزی. سپس در خلال این که علی رایض حسنک را به بند میبرد چند حکایت از بوسهل و عبدوس و استادش بونصرمشکان نقل میکند و سپس جریان دادگاه را به نقل از دوستش نصرخلف شرح میدهد و از اقدامات بوسهل سخن میگوید و سپس جریان بردار کردن را بیان میکند. در داستان بردار کردن حسنک، اصل واقعه، بردار کردن حسنک است. ازاینرو، بیهقی، چرایی واقعه را در چگونگی واقعه متجلی میکند و از چگونگی و اجزای چگونگی صحبت میکند که خودبه خود، خواننده و مخاطب به چرایی پی خواهد برد. در حقیقت، ابوالفضل بیهقی، برای جستن حقیقت، از پیرامون واقعه به مرکز واقعه حرکت میکند.

کلیدواژه ها

تاریخ بیهقی، واقعه، ساختار داستانی، روایت.

مقالات مرتبط جدید

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.