ریخت شناسی داستان پهلوان ببربیان مطابق با نظریه ی ولادیمیر پراپ
- سال انتشار: 1401
- محل انتشار: فصلنامه شعرپژوهی (بوستان ادب)، دوره: 14، شماره: 2
- کد COI اختصاصی: JR_JBASH-14-2_002
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 333
نویسندگان
دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی یاسوج
استادیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی - واحد یاسوج
استادیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه یاسوج
چکیده
ریخت شناسی داستان پهلوانببربیان مطابق با نظریه ی ولادیمیر پراپ علیرضا تابان مهر (طالبان)* محمدهادی خالق زاده ** مهدی فاموری*** چکیده امروزه در نقد ادبی با شناخت سازهها و گزارههای یک اثر میتوان با ساختار آن آشنا شد. یکی از شاخههای نقد ادبی، با تکیه بر عناصر سازنده ی اثر، روایتشناسی است. نظریهپردازان بزرگی در زمینه ی روایتشناسی کار کرده و نظریات بسیار مهمی را ارائه داده اند. بهترین شیوه ی تحلیل و دستهبندی ساختاری در داستانها و قصههای اساطیری و حماسی، در ریختشناسی ولادیمیر پراپ (Vladimir Propp) میتوان یافت. تحلیل رمزگانی پراپ به شناختی بایسته از سازههای روایات حماسی یاری میرساند. سی ویک خویشکاری و شخصیتهای هفتگانی ریختشناسی پراپ سبب میشود حرکتهای تعادل، قهر و بحران و تعادل نهایی در روایت حماسی دریافت شود. در این مقاله ی تحلیلی-توصیفی سعی بر این شده است ساختار حماسه ی منظوم ببربیان که از سراینده ای نامعلوم است، با الهام از نظریه ی ولادیمیر پراپ روسی بررسی شود. منظومه ی ببربیان که سده سرایش آن را پیش از عهد مغول و در حدود قرن ششم دانستهاند، در ۴۷۷ بیت با دادخواهی گروهی از دادخواهان هندی آغاز میشود و با کشته شدن ببربیان توسط رستم و ازدواج او با دختر رای هند به پایان میرسد. نتایج این تحلیل حاکی از این است که میتوان الگوی خویشکاریهای مدنظر پراپ را در این روایت حماسی- اسطورهای دریافت و با نمودگاری حرکتهای اصلی که در بطن خود حرکتهای فرعی قرار داده، این نظریه انطباق داده شود. در نمودگاری ریختشناسانه این روایت، سی ویک خویشکاری مدنظر پراپ در قصهها، هرچند به صورت غیرمتوالی یافت شد. وجود هر هفت شخصیت روایتشناسی پراپ در این منظومه نشانگر همسانی و همگونی این حماسه با روایتهای مدنظر پراپ است. بسط روایت در این منظومه ازطریق خویشکاری «کشمکش- پیروزی» انجام شده است. واژه های کلیدی: روایتشناسی، ریختشناسی، ساختارگرایی، منظومه ی ببربیان، ولادیمیر پراپ. * دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی واحد یاسوج، دانشگاه آزاد اسلامی، یاسوج، ایران monajatname@gmail.com ** استادیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد یاسوج، یاسوج، ایران asatirpars@gmail.com (نویسنده ی مسئول) *** استادیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد یاسوج، یاسوج، ایران mehdifamoori@gmail.com تاریخ دریافت مقاله: ۲۲/۳/۱۴۰۰ تاریخ پذیرش مقاله: ۷/۷/۱۴۰۰کلیدواژه ها
واژه های کلیدی: روایتشناسی, ریختشناسی, ساختارگرایی, منظومه ی ببربیان, ولادیمیر پراپاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.