اثر تاریخ کاشت بر فنولوژی و صفات مورفولوژیک سه رقم سورگوم (Sorghum bicolor L.) دانه ای

  • سال انتشار: 1389
  • محل انتشار: فصلنامه علوم زراعی ایران، دوره: 12، شماره: 4
  • کد COI اختصاصی: JR_AGRO-12-4_007
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 196
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

مرضیه صفری

دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس

مجید آقاعلیخانی

دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس

سید علی محمد مدرس ثانوی

دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس

چکیده

به منظور ارزیابی اثر تاریخ کاشت بر فنولوژی و صفات مورفولوژیک سه رقم سورگوم دانه ای تولید داخل کشور، آزمایشی در سال ۱۳۸۶ در مزرعه پژوهشی دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس واقع در غرب تهران به صورت کرت های یک بار خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار انجام شد. در این آزمایش تاریخ کاشت در سه سطح (۱۸ خرداد، ۷ و ۲۷ تیر ماه) به عنوان عامل اصلی و رقم سورگوم دانه ای در سه سطح (پیام، سپیده و کیمیا) به عنوان عامل فرعی در نظر گرفته شدند. صفات مورفولوژیک مورد ارزیابی شامل ارتفاع بوته، شاخص سطح برگ و طول خوشه بود. برای بررسی تاثیر پذیری فنولوژی گیاه از تاریخ کاشت، طول دوره های رشدی (دوره رویشی، خروج کامل گل آذین ها و رسیدگی فیزیولوژیک) ارزیابی شدند. نتایج نشان داد که در مورد صفات مورفولوژیک تنها ارتفاع بوته در زمان برداشت و طول خوشه تحت تاثیر تاریخ کاشت قرار گرفتند و بیشترین مقادیر این صفات از تاریخ کاشت نخست ( ۱۸ خرداد) بدست آمد. همین تاریخ کاشت از بیشترین طول دوره رویشی و همچنین بالاترین عملکرد بیولوژیک برخوردار بود. در عین حال طولانی ترین زمان رسیدگی فیزیولوژیک مربوط به تاریخ کشت سوم بود. وزن خشک خوشه در این تاریخ بیشتر از سایر تاریخ های کاشت بود، در حالی که تعداد دانه های تولیدی کمتری داشت. در میان ارقام مورد بررسی، سپیده بیشترین ارتفاع بوته و طول خوشه را دارا بود. رقم سپیده همچنین تعداد دانه بیشتری در واحد سطح را دارا بود که نشان دهنده عملکرد بالای این رقم می باشد. شاخص سطح برگ سورگوم در زمان گلدهی به شدت تحت تاثیر رقم قرار گرفت، رقم کیمیا در مرحله گلدهی بیش ترین شاخص سطح برگ را داشت، در حالی که رقم پیام و سپیده قابلیت بیشتری در حفظ سطح برگ خود تا زمان برداشت نشان دادند. تاریخ کاشت ، رقم و برهمکنش آنها بر کلیه صفات فنولوژیک سورگوم تاثیر معنی داری داشتند. تاریخ کاشت دوم (هفتم تیر ماه) با دارا بودن طول دوره ی رشد متوسط نسبت به سایر تاریخ ها وزن هزار دانه و تعداد دانه در واحد سطح نسبتا بالایی داشت و در نهایت عملکرد بالاتری تولید کرد. رقم سپیده نیز در بین ارقام با دارا بودن طول دوره های رویشی متوسط بالاترین عملکرد دانه (۲/۶۷۷۷ کیلوگرم در هکتار) را به خود اختصاص داد. نتایج نشان داد که در شرایط آزمایش حاضر رقم سپیده در تاریخ کاشت اواخر خرداد تا اوایل تیر ماه برتر از سایر ارقام سورگوم بود.

کلیدواژه ها

Grain sorghum, Growing period length, Morphology, Phenology and Sowing date, تاریخ کاشت, سورگوم دانه ای, طول دوره رشد, فنولوژی و مورفولوژی.

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.