اثر محلول پاشی تنظیم کننده های رشد گیاهی بر عملکرد دانه ارقام گندم نان (Triticum aestivum L.) در شرایط تنش خشکی انتهای فصل

  • سال انتشار: 1396
  • محل انتشار: فصلنامه علوم زراعی ایران، دوره: 19، شماره: 2
  • کد COI اختصاصی: JR_AGRO-19-2_004
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 216
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

محمد اسماعیل صداقت

دانشجوی دکتری دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز

یحیی امام

استاد دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز

چکیده

یکی از راه­های جلوگیری از کاهش عملکرد گندم نان در شرایط محدودیت آب، استفاده از تنظیم کننده­های رشد است. به همین منظور، اثر سه نوع تنظیم کننده رشد (سایکوسل، اسید سالیسیلیک و براسینواسترویید) بر رشد و عملکرد چهار رقم گندم (چمران، شیرودی، پیشتاز و سیروان) در تیمارهای آبیاری معمول و قطع آبیاری پس از گلدهی، مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش به صورت کرت های خرد شده فاکتوریل در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی با سه تکرار در دو سال زراعی (۹۴-۱۳۹۳ و ۹۵-۱۳۹۴) اجرا شد. نتایج نشان داد که قطع آبیاری باعث کاهش معنی­دار تعداد دانه در سنبله، وزن هزار دانه، عملکرد بیولوژیک، شاخص برداشت و عملکرد دانه ارقام گندم در مقایسه با آبیاری معمول گردید. در بین اجزای عملکرد، کمترین اثر قطع آبیاری بر وزن هزار دانه (۲/۱۱ درصد) و بیشترین اثر آن بر عملکرد بیولوژیک (۲/۲۵ درصد) مشاهده شد. محلول پاشی تنظیم کننده­های رشد، به ویژه سایکوسل، باعث افزایش تعداد سنبله در مترمربع، تعداد دانه در سنبله، شاخص برداشت، وزن هزار دانه و عملکرد دانه ارقام گندم شده و پس از آن، به ترتیب اسید سالیسیلیک و براسینواسترویید، بدون تفاوت معنی دار نسبت به یکدیگر، قرار گرفتند. بیشترین عملکرد دانه تحت تاثیر تیمار سایکوسل در دو سال آزمایش (به ترتیب ۳۶۹۶ و ۴۴۳۹ کیلوگرم در هکتار)  بدست آمد. همچنین بیشترین عملکرد دانه از رقم سیروان در دو سال آزمایش (به ترتیب ۳۶۰۸ و ۴۴۴۸ کیلوگرم در هکتار) مشاهده گردید. نتایج این آزمایش نشان داد که اگر چه قطع آبیاری باعث کاهش عملکرد و اجزای آن شد، لیکن محلول پاشی تنظیم کننده­های رشد باعث جبران بخشی از کاهش عملکرد ناشی از تنش خشکی گردید که میزان آن برای سایکوسل، اسید سالیسیلیک و براسینواسترویید به ترتیب ۳/۳۱، ۵/۲۳ و ۲/۲۳ درصد بود. بر اساس نتایج این آزمایش به نظر می رسد که استفاده از تنظیم کننده­های رشد می­تواند جهت افزایش تحمل ارقام گندم به تنش خشکی انتهای فصل مورد توجه قرار گیرد.

کلیدواژه ها

Brasinosteroeid, Bread wheat, Cycocel, Harvest index, Leaf area and Salicylic acid., اسید سالیسیلیک, براسینواسترویید, سایکوسل, شاخص برداشت, سطح برگ و گندم نان.

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.