آمایش ژئوپلیتیکی و ژئواکونومیکی مناطق مرزی جنوب شرق کشور و راهبردهای توسعه ی آن مطالعه ی موردی: استان سیستان و بلوچستان
- سال انتشار: 1395
- محل انتشار: فصلنامه جغرافیا و توسعه، دوره: 14، شماره: 42
- کد COI اختصاصی: JR_GDIJ-14-42_004
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 188
نویسندگان
چکیده
مرزهای ایران به عنوان گلوگاه های ارتباطی، با دارا بودن ظرفیتهای ژئوپلیتیک فوقالعاده اقتصادی، امنیتی، دسترسی، ارتباطات منطقه ای و بین المللی واجد کارکردهای تولیدکنندهی قدرت در کشور می باشند. عدم توسعه یافتگی و وجود شکاف رفاهی میان شهرهای مرزی با شهرهای مرکزی که نوعی حاشیه و متن را ایجاد کرده است، بر ضرورت آمایش سرزمینی این مناطق می افزاید. در این راستا، هدف از این پژوهش، بررسی مولفه های تاثیرگذار بر شرایط ژئواکونومیکی و ژئوپلیتیکی مناطق مرزی جنوب شرق کشور و تاثیرات آنها بر آمایش و توسعه ی سرزمین است. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی و حجم نمونه ۸۵ نفر از کارشناسان و متخصصان بر اساس روش نمونه گیری تصادفی و سیستماتیک بوده و شاخص های بررسی مولفه های ژئوپلیتیکی و ژئواکونومیکی استان، ۲۲ شاخص اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی بوده است. بر اساس نتایج حاصل از مدل تحلیل مسیر، متغیرهای ژئواکونومیک با میزان ۷۶۴/۰ دارای بیشترین تاثیرات در کاهش دوگانگی منطقهای و کاهش شکاف مرکز- پیرامون بوده اند؛ اما متغیرهای ژئوپلیتیک قومی- مذهبی با میزان ۵۳۸/۰- دارای اثر منفی و کاهنده بر آمایش استان بوده است که بیشترین تاثیر آنها نیز از طریق تاثیرات مستقیم می باشد. در عین حال گسترش تنشهای قومی که همواره به علت تحریکات قدرت های فرامنطقهای و تحت تاثیر عوامل نزدیکی با مرز و متاثر از آن سوی مرزها است، منجر به ایجاد ناامنی در منطقه شده و این عوامل تمام فرصت های موجود در منطقه در زمینه ی توسعه ی اقتصادی را از بین می برد که در این راستا راهبردهایی جهت آمایش و توسعه ی مطلوب سرزمینی در این منطقه در متن اصلی مقاله ارائه شده است.کلیدواژه ها
ژئوپلیتیک, ژئواکونومیک, آمایش مناطق مرزی, قومیت, استان سیستان و بلوچستاناطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.