ساخت و بررسی اثربخشی بسته آموزشی مهارت های اجتماعی مبتنی بر ذهن آگاهی بر مولفه های مهارت های اجتماعی در دانش آموزان دیرآموز

  • سال انتشار: 1400
  • محل انتشار: مجله مطالعات روانشناسی تربیتی، دوره: 18، شماره: 43
  • کد COI اختصاصی: JR_JEPS-18-43_007
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 265
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

نگار امیری

گروه روانشناسی تربیتی ، دانشکده علوم تربیتی و روان شناسی ،دانشگاه الزهرا، تهران، ایران

ملوک خادمی اشکذری

دانشیار، گروه روانشناسی تربیتی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه الزهرا، تهران، ایران.

مهناز اخوان تفتی

استاد، گروه روانشناسی تربیتی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه الزهرا، تهران، ایران.

غلامرضا صرامی

استادیار، گروه روانشناسی تربیتی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران.

چکیده

هدف اصلی این پژوهش، ساخت بسته­ آموزشی مهارت ­های اجتماعی مبتنی بر ذهن­ آگاهی برای دانش ­آموزان دیرآموز و بررسی اثربخشی آن بر مولفه­ های مهارت ­های اجتماعی در آنها بود. روش این پژوهش کمی و از نوع نیمه­ آزمایشی با طرح پیش ­آزمون-پس ­آزمون با گروه گواه بود. جامعه آماری کلیه دانش ­آموزان پسر دیرآموز مقطع پنجم ­و­­ششم ابتدایی شهر تهران در سال تحصیلی ۱۴۰۰-۱۳۹۹ بودند که از بین آنها ۳۰ نفر به صورت نمونه­ گیری­ در­ دسترس انتخاب شدند و با گمارش تصادفی، در دو گروه ۱۵ نفری آزمایش و گواه قرار گرفتند. بسته آموزشی مهارت­ های ­اجتماعی مبتنی بر ذهن­ آگاهی بر اساس مولفه ­های مهارت­ های اجتماعی در دیگر برنامه ­های آموزشی، تکنیک ­های ذهن ­آگاهی و نظر گروهی از روان­شناسان تربیتی و معلمان دانش ­آموزان دیرآموز و پیشینه ­های پژوهشی مرتبط، طراحی و ساخته شد. این بسته در قالب ۸ مهارت گوش­دادن، پیروی از قانون، توجه به تکلیف، درخواست­ کمک، رعایت­ نوبت در مکالمه، مسئولیت­ پذیری، کنترل­ خشم، و دوستی­ کردن طی ۱۰ جلسه به افراد گروه آزمایش به­صورت آن­لاین (به دلیل شرایط قرنطینه ناشی از کرونا) آموزش داده ­شد. افراد گروه گواه در این زمان این آموزش را دریافت نکردند. ابزار پژوهش فرم ­والدین مقیاس درجه ­بندی مهارت ­های­ اجتماعی گرشام و الیوت (۱۹۹۰) بود. کلیه داده­ های متغیر وابسته مهارت ­های­اجتماعی با چهار مولفه مشارکت، قاطعیت، مسئولیت­پذیری، و خودکنترلی با استفاده از نرم­افزار۲۶ SPSS مورد تجزیه ­تحلیل قرار گرفتند، و بنا به ضرورت حاصل از بررسی نتایج پیش­فرض ­های آزمون تحلیل­کواریانس، در پردازش داده­ ها، آزمون­ هایU­من­ویتنی و t مستقل به کار رفتند. یافته­ ها نشان ­دهنده معناداری تفاوت در مولفه­ های مشارکت (P=۰/۰۰۱)، قاطعیت (P=۰/۰۰۰)، و مسئولیت ­پذیری (P=۰/۰۰۰)، و عدم ­وجود تفاوت معنادار در مولفه خودکنترلی(P=۰/۰۰۱) بود. در کل یافته ­های این پژوهش اثربخشی بسته آموزشی مهارت­ های اجتماعی مبتنی بر ذهن ­آگاهی بر مولفه­ های مهارت­ های اجتماعی در دانش­ آموزان دیرآموز را تایید کردند. از این بسته ­آموزشی می­توان به­ عنوان یک ابزار کمک آموزشی، در جهت بهبود مهارت­های اجتماعی این دانش ­آموزان در خانه و مدرسه استفاده کرد تا آنها بتوانند در جامعه به ­عنوان شهروندانی مستقل و کارآمد ظاهر شوند.

کلیدواژه ها

دیرآموز, ذهن آگاهی, مهارت های اجتماعی

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.