مطالعه سیر تکاملی حوزه «خدمات و منابع مرجع» با استفاده از طیف‎سنجی سال انتشار مآخذ

  • سال انتشار: 1397
  • محل انتشار: فصلنامه تحقیقات اطلاع رسانی و کتابخانه های عمومی، دوره: 24، شماره: 1
  • کد COI اختصاصی: JR_PUBLIJ-24-1_005
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 179
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

افشین موسوی چلک

Payame Noor Univeristy

علی اکبر خاصه

Payame Noor Univeristy

فرامرز سهیلی

Payame Noor Univeristy

چکیده

هدف: با استفاده از تحلیل مآخذ استنادی با تاکید بر سال انتشار این مآخذ، می­توان اهمیت آثار پیشین را برشمرد و خاستگاه­های تاریخی یک حوزه پژوهشی را آشکار نمود. در این پژوهش، با روش طیف‎سنجی سال انتشار مآخذ، مهم­ترین آثار تاریخی در حوزه خدمات مرجع مشخص شده است. روش: با استفاده از روش­های رایج در حوزه علم‎سنجی و برای بررسی منابع تاریخی حوزه خدمات مرجع، داده­های اولیه این پژوهش از پایگاه استنادی اسکاپوس استخراج گشته­اند. استفاده از یک راهبرد جستجوی جامع، منجر به بازیابی تعداد ۵۰۰۷ رکورد گردید. سپس داده­های اصلاح شده با استفاده از نرم‎افزارهای RPYS.EXE و RPYSi/o که مختص طیف‎سنجی سال انتشار مآخذ است، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ­ها: توزیع تعداد مآخذ موجود در رکوردهای حوزه خدمات مرجع بر اساس سال انتشار آنها نشان می­دهد که این حوزه در قرن نوزدهم شاهد جهش مهم در سال ۱۸۷۶ مربوط به اثر ساموئل گرین تحت عنوان «روابط فردی بین کتابداران و خوانندگان» بوده است. این حوزه در قرن بیستم شاهد سه جهش بوده است که به ترتیب در سال­های ۱۹۶۴ برای اثر «سنجش و ارزیابی خدمات مرجع» تالیف روتشتاین، ۱۹۸۲ برای کتاب «مقدمه­ای بر کار مرجع» اثر ویلیام کتس، و ۱۹۸۶ اثر «اضطراب کتابخانه‎ای» تالیف ملون روی داده است. اصالت/ارزش: ارزش مقاله حاضر در نشان دادن آثار مهم حوزه خدمات مرجع است که از قرن نوزده به این سو بیشترین استنادات را به خود جلب کرده‎اند.  

کلیدواژه ها

reference services, Scientometrics, the historical origins of the reference services, Reference Publication Year Spectroscopy (RPYS), خدمات مرجع, علم سنجی, تاریخچه خدمات مرجع, طیف سنجی سال انتشار مآخذ.

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.