شاخص ها و مولفه های ارزیابی نوسانات و تغییرات اقلیمی

  • سال انتشار: 1401
  • محل انتشار: فصلنامه دانش پیشگیری و مدیریت بحران، دوره: 12، شماره: 1
  • کد COI اختصاصی: JR_DPMK-12-1_006
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 1120
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

محمد پورالخاص

M.Sc. in Watershed Management Engineering, Faculty of Agriculture and Natural Resources, University of Mohaghegh Ardabili, Ardabil, Iran.

اباذر اسمعلی عوری

Associate Professor, Department of Natural Resources, Faculty of Agriculture and Natural Resources, and Member of Water Management Research Center, University of Mohaghegh Ardabili, Ardabil, Iran.

رئوف مصطفی زاده

Associate Professor, Department of Natural Resources, Faculty of Agriculture and Natural Resources, and Member of Water Management Research Center, University of Mohaghegh Ardabili, Ardabil, Iran.

زینب حزباوی

Assistant Professor, Department of Natural Resources, Faculty of Agriculture and Natural Resources, and Member of Water Management Research Center, University of Mohaghegh Ardabili, Ardabil, Iran.

معراج شرری

Assistant Professor, Department of Natural Resources, Faculty of Agriculture and Natural Resources, University of Mohaghegh Ardabili, Ardabil, Iran.

چکیده

زمینه و هدف: در پژوهش حاضر، مفاهیم مربوط به تغییر اقلیم و مقیاس های مطالعاتی اقلیم و شاخص های مختلف مرتبط با تغییر اقلیم ارائه شده و سپس، شاخص های مهم و کاربردی در ارزیابی تغییرات مولفه های حدی اقلیمی مورد ارزیابی قرار گرفته است. روش: پایش تغییرات در وقایع حدی اقلیمی نیازمند داده ها در مقیاس زمانی کوتاه مدت است. تعداد ۳۲ شاخص مورد استفاده در تحقیق حاضر در دو دسته مرتبط با بارندگی و دما ارزیابی و طبقه بندی شدند. شاخص های بارندگی شامل مقادیر حداکثر بارش و بارش های شدید، حداکثر تعداد روزهای خشک و مرطوب متوالی، مجموع بارش روزهای مرطوب، شاخص فصلی بارش (SI)، بودند. همچنین در خصوص دما، شاخص های روزهای یخبندان (FD)، روزها و شب های حاره ای، گرم و سرد، بیشینه دمای حداقل و حداکثر روزانه و ماهانه و دامنه تغییرات شبانه روزی دما (DTR) و طول فصل رشد در سال (GSL) می­باشند. یافته ها: در انتخاب شاخص مناسب ارزیابی تغییرات اقلیمی باید طول دوره آماری موجود، نواقص آماری در داده ها، مقیاس زمانی داده ها (ساعتی، روزانه، ماهانه، سالانه) و هدف تحقیق مد نظر قرار گیرد. در پیش بینی خشکسالی و بیلان آب از مقادیر متوسط و زمان بندی و در مطالعه رژیم و مدل سازی های جریان داده های روزانه مناسبتر هستند. در ارزیابی تغییرات پوشش گیاهی ناشی از اقلیم و نیز نوسانات آب های زیرزمینی، شاخص های فصلی توزیع بارندگی و زمان بندی بهتر خواهد بود. در پیش بینی تغییر اقلیم از شاخص های میانگین و یا حداقل و حداکثرهای روزانه و یا سالانه استفاده خواهد شد. نتیجه گیری: شاخص های معرفی شده می تواند در انتخاب مولفه های اقلیمی و رویکردهای مدیریت سازگار چالش های تغییر اقلیم استفاده شود. در مجموع، انتخاب شاخص مناسب براساس داده های موجود و هدف تحقیق انجام می شود و روش های آماری در تفسیر متغیرها بر انتخاب شاخص تاثیر خواهد داشت.

کلیدواژه ها

Change pattern, Variability, Drought and wet season, Climate change indicators, Resource management, الگوی تغییرات, تغییرپذیری, خشکسالی و ترسالی, شاخص های تغییر اقلیم, مدیریت منابع

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.