"گزارش فنی" حفاظت آب و خاک با استفاده از خاکپوش آلی ذرت تحت شرایط باران شبیه سازی شده

  • سال انتشار: 1400
  • محل انتشار: پژوهشنامه مدیریت حوزه آبخیز، دوره: 12، شماره: 24
  • کد COI اختصاصی: JR_JWMR-12-24_027
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 152
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

عطااله کاویان

Sari Agricultural Sciences and Natural Resources University, Sari, Iran

لیلا غلامی

Sari Agricultural Sciences and Natural Resources University, Sari, Iran

مهین کله هویی

Watershed Management Sciences and Engineering, Tarbiat Modares University

میلاد سلطانی

Sari Agricultural Sciences and Natural Resources University, Sari, Iran

چکیده

چکیده مبسوط  مقدمه و هدف: با توجه به اهمیت خاک و نقش مهم آن در تحول کشورها، روش های فراوانی برای حفظ این سرمایه ملی و مقابله با پیامدهای فرسایش خاک ارائه شده است. در سال­های اخیر، ایران نیز همانند سایر کشورها با استفاده از حفاظت کننده­ های آلی و غیرآلی خاک گامی موثر برای حفاظت خاک برداشته است. در همین راستا هدف مطالعه حاضر، بررسی اثر خاکپوش ذرت بر میزان تغییرات رواناب و رسوب است. مواد و روش ها: این مطالعه در خاک لومی –شنی در مقیاس کرت­ های کوچک آزمایشگاهی با شیب ۲۰ درصد و با استفاده از شبیه ساز باران با شدت ۵۰ میلی متر بر ساعت با تداوم بارشی ۱۰ دقیقه ای انجام ­شد. بدین­ منظور سه سطح پوشش ۲۵، ۵۰ و ۷۵ درصد خاکپوش ذرت و چهار سطح رطوبتی، هوا خشک، ۱۵، ۲۰ و ۳۰ درصد، طی سه تکرار در نظر گرفته شد. یافته ها: نتایج این پژوهش نشان داد که اعمال پوشش خاکپوش ذرت تاثیر معنی داری بر کاهش رواناب و رسوب در سطح ۹۹ درصد داشته است. با ثابت در نظرگرفتن سطح­های رطوبتی، مقدار رواناب و رسوب تولیدی در کرت­های بدون پوشش (شاهد) و پوشش ۲۵، ۵۰ و ۷۵ درصد به ترتیب ۴۴۲۲، ۴۲۹۰، ۳۹۴۳ و ۳۶۱۹ میلی لیتر و ۲۹۶، ۱۳۶، ۶۲ و ۳۳ گرم بوده است. نتایج درصد تغییرات رواناب، رسوب و زمان شروع آن ها نیز نشان داد که خاکپوش در سطح­های پوشش حفاظتی ۲۵، ۵۰ و ۷۵ درصد و رطوبت های مختلف توانست مقدار رواناب را به ­ترتیب ۳/۱۴، ۱۱/۲۵ و ۱۹/۲۹ درصد، رسوب به ­ترتیب ۶۲/۰۶، ۷۷/۰۹ و ۸۸/۸۵ درصد نسبت به تیمار شاهد (بدون پوشش حفاظتی) کاهش دهد. درصد تغییرات زمان شروع رواناب و رسوب نیز به ­ترتیب ۳۲/۲۳، ۷۳/۳۸ و ۱۳۶/۸۲ درصد نسبت به تیمار شاهد افزایش یافته است. نتیجه گیری: بر اساس تغییرات آب نمود و رسوب نمود مشخص شد که پوشش حفاظتی ۷۵ درصد خاکپوش ذرت در سطح های رطوبتی هواخشک، ۱۵، ۲۰ و ۳۰ درصد به ترتیب با داشتن ۶۴۵، ۴۵۲، ۲۱۵ و ۹۹ ثانیه در افزایش زمان شروع رواناب و رسوب در مقایسه با تیمار شاهد موثرتر از سایر سطح های پوششی به­ کار برده شده، بوده است. هرچند که دو مقدار دیگر (۲۵ و ۵۰ درصد) نیز بر افزایش زمان شروع رواناب و رسوب تولیدی نیز موثر بودند. علم به روند تغییرات رواناب و رسوب و زمان شروع آن ها با اعمال پوشش حفاظتی می تواند ابزاری مفید و راهکاری کارا برای امر حفاظت خاک و آب پیشنهاد شود.    

کلیدواژه ها

Corn straw, Moisture levels, Small plots laboratory, Soil loss, Sediment, Time to Runoff, زمان شروع رواناب, سطح های رطوبتی, کرت کوچک آزمایشگاهی, هدررفت خاک

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.