بررسی شواهد ژئومورفیک سیلاب دره رودخانه سیروان به منظور برآورد حداکثر دبی در دوره های بازگشت مختلف
- سال انتشار: 1394
- محل انتشار: مجله جغرافیا و پایداری محیط، دوره: 5، شماره: 3
- کد COI اختصاصی: JR_GERAZ-5-3_005
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 195
نویسندگان
استاد گروه ژئومورفولوژی، دانشگاه تبریز، ایران
دانشیار گروه ژئومورفولوژی، دانشگاه تبریز، ایران
دانشجوی دکتری ژئومورفولوژی، دانشگاه تبریز، ایران
چکیده
استفاده از مطالعات ژئومورفولوژی، باتوجه به پیشرفت های اخیر در هیدرولوژی دیرینه سیلاب، به عنوان مکملی برای نگرش های هیدرولوژی متداول مورد نیاز است. رودخانه سیروان به عنوان یکی از شاخص ترین رودخانه های واقع در غرب کشور، سیلاب های زیادی در طول سال داردو با توجه به شواهد ژئومورفولوژیک موجود در مسیر جریان رودخانه، سیلاب های بزرگ تری نیز در گذشته داشته است. هدف این پژوهش، برآورد حداکثر دبی در دوره های مختلف ۲ تا ۱۰۰۰ ساله، بر اساس شواهد ژئومورفولوژیک موجود در مسیر رودخانه هست. با شناسایی شواهد سیلاب های دیرینه در ۱۷ مقطع از دره رودخانه، به صورت سایت های مجزا نقشه برداری شد و نقشه با مقیاس ۱:۱۰۰۰ تهیه گردید تا بر اساس آن بالاترین سطح تراز آب تعین شود. از نرم افزار LAND، HEC-RAS و GIS جهت بازسازی چینه ها، ترسیم نقشه هاوتحلیل های هیدرولیکی بهره گرفته شد. نتایج نشان داد که حداکثر دبی سیلابی برای دوره ۲ ساله،۶۶/۱۰۳ و برای دوره ۱۰۰۰ ساله ۷۸/۴۷۸۵ مترمکعب بر ثانیه و تراز آب در دوره ۲ ساله، ۴۲/۸۶۸ متر و برای دوره ۱۰۰۰ ساله ۹۱/۸۸۵ مترو تراز آب در حالت بحرانی برای دوره بازگشت ۲ ساله،۲۸/۸۶۶ متر و برای دوره ۱۰۰۰ ساله ۳۵/۸۷۴ به دست آمد. حداکثر دبی لحظه ای رودخانه در سال های ۱۳۴۷ و ۱۳۵۲ با دبی ۸۹/۱۳۷ مترمکعب در ثانیه نشان داد که وقوع سیلاب های بزرگ دور از انتظار نیست. با استفاده از شاخص دیرینه تراز PSI، می توان سیلاب های بزرگ (حداکثر دبی) را در کانال رودخانه از طریق نرمافزار HEC-RASو HEC-GEORAS برآورد و تشریح نمود. بهره گیری از شواهد ژئومورفولوژیک سیل، داده های بیشتری را برای داده های سیستماتیک در حوضهرودخانه های بدون ایستگاه های هیدرومتری فراهم کرده است و در نتیجه منجر به برنامه ریزی دقیق تر در طراحی سازه ها و پهنه های خطر سیلاب در حاشیه رودخانه می شود.کلیدواژه ها
شواهد ژئومورفیک, رودخانه سیروان, مدل HEC-RAS, برآورد دبی, رسوبات آب راکداطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.