ساخت و اعتباریابی مقیاس فقر اطلاعاتی
- سال انتشار: 1400
- محل انتشار: پژوهشنامه کتابداری و اطلاع رسانی، دوره: 11، شماره: 2
- کد COI اختصاصی: JR_LIRJ-11-2_005
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 434
نویسندگان
استاد/ دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران
استادیار/ دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران
استاد / دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران
عضو نهاد کتابخانه های عمومی، اهواز، ایران
چکیده
مقدمه: فقر اطلاعاتی نشان دهنده وضعیتی است که گروه ها و افراد دسترسی کافی و برابر به اطلاعات کمی و کیفی یا توانایی استفاده از آن را ندارند. هدف پژوهش حاضر ساخت و اعتباریابی مقیاسی برای سنجش فقر اطلاعاتی است.روش شناسی: پژوهش حاضر کاربردی و به روش «آمیخته اکتشافی» انجام شده است. ابتدا در بخش کیفی، مولفه های فقر اطلاعاتی با استفاده از مرور متون و با استفاده از نظرها و دیدگاه خبرگان و صاحب نظران با روش دلفی گردآوری شده و به عنوان پایه و اساس بخش کمی مورد استفاده قرار گرفته اند و سپس در بخش کمی جهت اعتباریابی مقیاس از تحلیل عامل استفاده شد. جامعه پژوهش حاضر کلیه افراد ۱۵ سال به بالای شهر اهواز بود.یافته ها: نتایج تحلیل عامل، ۳۱ گویه را تایید نمود که این گویه ها با استفاده از تحلیل عامل اکتشافی در ۵ عامل سواد رسانه ای و اطلاعاتی، دسترسی به اینترنت، دسترسی به کتاب، عوامل رفتاری و مهارت های دیجیتالی دسته بندی شدند. نتیجه : بررسی تعاریف متعدد ابعاد مختلف فقر اطلاعاتی نشان داد این پدیده را میتوان در چهار بعد اساسی دسته بندی کرد که هر کدام میتوانند زیرمجموعه های خود را داشته باشند. بنابراین به نظر میرسد کمبود دسترسی به اطلاعات، ضعف در مهارت دستیابی و استفاده از اطلاعات و رفتارها و دیدگاه های فرهنگی و اجتماعی فرد میتواند وضعیتی را شکل دهد که منجر به فقر اطلاعاتی گردد. در پژوهش حاضر نیز وجود همین ابعاد در تبیین فقر اطلاعاتی تایید شد و مولفه های دسترسی (کتاب و اینترنت)، مهارت دیجیتالی، استفاده (شامل سواد رسانه ای و اطلاعاتی) و رفتارهای فرهنگی تایید گردید.کلیدواژه ها
فقر, اطلاعات, فقر اطلاعاتی, مقیاس, ساخت و اعتباریابیاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.