واکاوی حکمیت در آیه حکما» من اهله وحکما من اهلها« از دیدگاه شیعه و اهل سنت

  • سال انتشار: 1400
  • محل انتشار: ششمین کنفرانس بین المللی پژوهشهای دینی، علوم اسلامی، فقه و حقوق در ایران و جهان اسلام
  • کد COI اختصاصی: RICCONF06_016
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 85748
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

نسرین علوی نیا

استاد دانشگاه آزاد اسلامی، داراب، فارس، ایران

چکیده

این مقاله به واکاوی حکمیت در آیه حکما من اهله وحکما من اهلها از دیدگاه شیعه و اهل سنت می پردازد با این ضرورت که یکی از ابزارها و راهکارها در اختلاف زوجین، حکمیت است. زیرا از بین برنده اطاله دادرسی و تضمین کننده حقوق آنهاست. هدف از ارائه ی این مقاله تبیین این قاعده از دیدگاه فریقین است و اینکه تبیین عالمانه تر یا تنقیح بهتری وجود داشته باشد تا با نگاه بین مذاهب، توسعه کارکرد (اثربخشی) حکمیت بیان شود. ضمن اینکه با توجه به خطاپذیر بودن زوجین ، کم بودن هزینه حکمیت ، گستره اثر بخشی حکمیت که منحصر در طلاق نیست و قبل از طلاق نیز در زندگی مشترک زوجین کاربرد دارد، این راهکار می تواند مثمر ثمر واقع شود. بسیاری از علما به استناد آیه، قضاوت در اختلافات زن و شوهر را از وظایف قاضی تحکیم شمرده اند و آن را بدین صورت بیان کرده اند: »هو شخص او اشخاص یتراضی به او بهم طرفا النزاع، ان یترافعا عنده او عندهم و ان یقبلا قوله او قولهمو یعملا بذلک.« قاضی تحکیم شخص یا اشخاصی هستند که دو طرف دعوا رضایت می دهند، تا اختلاف خود را نزد وی مطرح کنندو رای وی را در خصوص موضوع اختلاف بپذیرند و به آن عمل کنند. فقهای فریقین در مورد شروط حکمین در اسلام، بلوغ و عقل اختلاف نظری ندارند اما شروط مورد اختلاف فریقین، حریت، ذکوریت، قرابت، »من اهله ... من اهلها«، عدالت، عدم خصومت با زوجین و علم به جمع و تفریق است. از اختیارات حکمین می توان به مصالحه(سازش) و طلاق اشاره کرد.

کلیدواژه ها

حکمیت، داوری، شقاق، نشوز، قضاوت.

مقالات مرتبط جدید

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.