معماری جنبشی پهنه ها ی آسیب گسلی در جنوب باختر رفسنجان

  • سال انتشار: 1395
  • محل انتشار: فصلنامه علوم زمین، دوره: 25، شماره: 100
  • کد COI اختصاصی: JR_GSJ-25-100_004
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 242
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

لیلا عبادی

دانشجوی دکتری تکتونیک، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی

سید احمد علوی

دانشیار گروه زمین شناسی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی

محمدرضا قاسمی

دانشیار پژوهشکده علوم زمین، سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور

چکیده

گستره ی مورد مطالعه در جنوب باختری شهرستان رفسنجان واقع شده است و بخشی از ایران مرکزی می باشد که درآن گسل های راستالغز واحدهای سنوزوئیک را تحت تاثیر قرار داد ه اند. هدف از این  مطالعه بررسی داده های جمع آوری شده از پهنه ها ی آسیب وابسته به سامانه های گسلی ،تحلیل معماری جنبشی زیرشاخه های گسلی، تاثیر شکستگی ها در جایگیری دایک ها و رابطه بین شکستگی های رده های متفاوت با عناصر ساختاری از جمله محور چین خوردگی ها و نقش میدان های تنش متفاوت در تحولات ساختاری جنوب باختری شهرستان رفسنجان می باشد. در تحلیل معماری جنبشی زیرشاخه های گسلی در مقابل راستای آنها، ۵ روند با چیرگی دو سازگار راستالغز راست بر و معکوس را مشخص شد؛ که دو روند NW-SEو E-W در گسل های معکوس مشخص شده، به ترتیب زیرشاخه رده اول (۱rev) و زیرشاخه رده دوم(۲rev) نامگذاری شدند، در حالی که زیرشاخه های رده اول (۱rl)، رده دوم (۲rl) و رده سوم(۳rl) شناخته شده در گسل های راستالغز راست بر، روندهای NW-SE، NNW-SSE وE-W دارند. در تحلیل های صورت گرفته، هم راستایی زیرشاخه های ۱revو ۱rl آشکار شد و این هم راستایی موقعیت پهنه ی جابه جایی اصلی(PDZ) را نشان می دهد، که بر موقعیت شکستگی های از قبل موجود ( مهم ترین آنها گسل رفسنجان) منطبق می باشد. آزیموت زیرشاخه ها در مدل  معماری جنبشی با مدل برش ساده ریدل هماهنگی دارد. در این مقاله با بررسی و تحلیل پهنه های آسیب گسلی مشخص گردید که پهنه های آسیب ارتباطی نقش بسیار موثری در ایجاد فضای خالی و افزایش نفوذ پذیری داشته و دایک ها اغلب در این فضاهای خالی حاصل از پهنه های آسیب ارتباطی جایگیری نموده اند.در تحلیل تنش صورت گرفته بر روی گسل های گستره تبدیل رژیم برشی به برشی- فشاری مشخص گردید که تغییر جهت محور تنش بیشینه از موقعیت E۲۰Nبه N-S از زمان ائوسن تا کواترنری صورت گرفته است. تنش با روند شمال خاور-جنوب باختر با جهت گیری PDZ(شکستگی های رده اول) سازگار است و از سوی دیگر جهت گیری تنش با روند شمالی- جنوبی؛ تشکیل گسل ها و چین ها با روند خاوری- باختری، که زیر شاخه های رده سوم شکل می دهند، را توجیه می نماید. زیرشاخه های رده دوم و سوم در گسل های راستالغز راست بر و معکوس در اثر تغییر رژیم تنش در گستره شکل گیری نموده اند ، از این رو  تغییر جهت محور بیشینه تنش اصلی می تواند به علت فعال شدن گسل های از قبل موجود از جمله گسل رفسنجان در گستره باشد. 

کلیدواژه ها

پهنه ی آسیب گسل, هسته ی گسل, شکستگی رده دوم و سوم, فعالیت دوباره, گسل رفسنجان

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.