تحلیل روند رشد و توسعه ناموزون شهر های میانه اندام در ایران (مطالعه موردی: شهر مرند- آذربایجان شرقی)
- سال انتشار: 1395
- محل انتشار: فصلنامه آمایش محیط، دوره: 9، شماره: 33
- کد COI اختصاصی: JR_EBPT-9-33_004
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 255
نویسندگان
(دانشیار گروه پژوهشی جغرافیا، دانشگاه تبریز)
(دانشیار گروه پژوهشی جغرافیا، دانشگاه تبریز)
(دانشجوی کارشناسی ارشد برنامه ریزی آمایش سرزمین، دانشگاه تبریز)
چکیده
در دهههای اخیر شهرهای ایران مانند بسیاری از شهرهای جهان سوم دچارتحولات چشمگیری شدهاند، به طوریکه روند رشد شهرنشینی درپی تحولات اقتصادی، اجتماعی، موجب رشد لجام گسیخته و بیقواره شهرهای با نقش ملی و ناحیهای گردیده که در اغلب شهرهای کشور ناشی از فقدان سیاستهای مناسب ساخت و ساز و بیبرنامگی در بهرهبرداری مناسب و با مبنای علمی از زمین شهری میباشد. شهر مرند به عنوان یک شهر میانهاندام در ساختار فضایی استان آذربایجان شرقی نیز مانند بسیاری از شهرهای کشور مستثنی از این حادثهی عظیم شهرنشینی نبوده است. بررسی دادهها نشان میدهد جمعیت شهر طی ۵۵ سال اخیر نزدیک به ۹ برابر رشد داشته که این رشد فزاینده جمعیت، گسترش بیرویه شهر را نیز در پی داشته است، به طوریکه این شهر با گسترش فیزیکی۲۶ برابری طی این دوره مشکلاتی از قبیل: تخریب زمینهای کشاورزی اطراف شهر، مشکلات زیست- محیطی، کمبود امکانات زیربنایی و... را ایجادکرده است. از این رو توسعه سریع و بدون ضابطه شهر مرند، شکل نامتجانس و ناهنجاری را به ساخت کالبدی شهر داده است. در مقاله حاضر، با بهره- گیری از مدل آنتروپی هلدرن و تجزیه و تحلیلهای آماری، چگونگی روند رشد و گسترش کالبدی- فضایی این شهر در خلال سالهای (۱۳۹۰- ۱۳۳۵) در گستره فضایی آن مورد بررسی قرار گرفته است. روش جمع آوری دادهها و اطلاعات در این پژوهش، میدانی و اسنادی است. براساس مدل هلدرن۶۷ درصد از رشد فیزیکی شهر در فاصله سالهای۱۳۹۰- ۱۳۳۵ مربوط به رشد جمعیت بوده و ۳۳ درصد مربوط به رشد افقی و پراکنش شهری(Sprawl) میباشد که این عامل نتیجه عدم نظارت و کنترل مدیران شهری و نداشتن طرح و برنامهای مدون جهت گسترش فیزیکی شهر است.کلیدواژه ها
گسترش کالبدی- فضایی, پراکنش شهری(Sprawl), مدل آنتروپی هلدرن, مرنداطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.