ارزیابی کیفی موقعیت مکانی کاربری مسکونی در شهر تبریز با روش تحلیل سلسله-مراتبی

  • سال انتشار: 1394
  • محل انتشار: فصلنامه جغرافیا و برنامه ریزی، دوره: 19، شماره: 51
  • کد COI اختصاصی: JR_GEOP-19-51_004
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 314
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

محمدرضا پورمحمدی

استاد، دانشکده علوم انسانی و اجتماعی، گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه تبریز.

حسن محمودزاده

دانش آموخته دکترای جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشکده علوم انسانی و اجتماعی دانشگاه تبریز

چکیده

محل زندگی انسان­ها مهم­ترین بخش شهر است و سهم عمده­ای از سطوح کاربری­ها را نیز به­خود اختصاص می­دهد؛ به­گونه­ای که در شهرهای کوچک بیش از ۶۰ درصد و شهرهای بزرگ حدود ۴۰ درصد از سطح شهر تحت پوشش کاربری مسکونی است. یکی از موارد مهم و پیچیده برای برنامه­ریزان شهری تعیین کیفیت موقعیت استقرار کاربری مسکونی و مطابقت آن با اصول شهرسازی می­باشد. پیچیدگی و ازیاد فاکتورهای موثر در تعیین کیفیت مکانی استقرار کاربری مسکونی، لزوم به­کارگیری روش­های چندمتغیره تصمیم­ساز جهت تعیین درجه تناسب کیفی استقرار کاربری مسکونی را می­طلبد. هدف عمده مقاله حاضر تعیین وضعیت فعلی الگوی استقرار کاربری­های مسکونی در تطابق با استانداردهای مکان­یابی کاربری مسکونی­های در مناطق ده­گانه شهرداری کلان­شهر تبریز می­باشد. بدین منظور از روش­های ارزیابی چندمعیاره مبتنی بر تحلیل سلسله­مراتبی برای تولید و تجزیه و تحلیل نقشه­ها و لایه­های مختلف کاربری­ها استفاده شده است. طی این فرآیند ابتدا شاخص­های طبیعی و انسانی مورد نیاز و تاثیرگذار در قالب ۱۲ شاخص شناسایی، تهیه و مورد استفاده قرار گرفته­اند و در نهایت نقشه نهایی کیفیت استقرار بر اساس مدل AHP تولید شده است. بر اساس یافته­های تحقیق، از کل مساحت ۰۹/۴۰۴۳ هکتاری کاربری مسکونی حدود ۱۴/۵۰۲ هکتار در مناطق با استاندارد خیلی کم تا کم در قسمت­های شمالی شهرداری مناطق ۱، ۴ و ۱۰، ۶۱/۵۵۸ هکتار در مناطق با استاندارد متوسط در قسمت­های جنوبی شهرداری مناطق ۱،۲ و ۳۱۴/۲۹۸۲ هکتار استانداردهای مکان­یابی در مناطق با استاندارد زیاد تا خیلی زیاد در قسمت­های مرکزی شهر واقع در شهرداری مناطق ۳، ۴، ۵، ۶، ۷ و۸ می­باشند.

کلیدواژه ها

تناسب اراضی, کاربری مسکونی, تکنیک های تحلیل چندمتغیره, فرایند تحلیل سلسله مراتبی

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.