بررسی اقلام سته درسیرتحول خطوط اسلامی

  • سال انتشار: 1400
  • محل انتشار: ششمین کنفرانس بین المللی زبان، ادبیات، تاریخ و تمدن
  • کد COI اختصاصی: ICLP06_033
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 927
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

محمدتقی فاضلی

گروه تاریخ وباستان شناسی ،واحدشوشتر،انشگاه آزاداسلامی واحدجامع شوشتر ،شوشتر،ایران

علی اصغر بیرگانی

گروه تاریخ،واحد شوشتر،دانشگاه ازاد اسلامی ، شوشتر، ایران

کبری شادمان

کارشناس ارشد زبان انگلیسی، واحد ابادان ، دانشگاه ازاد اسلامی ، ابادان ، ایران

چکیده

از همان آغاز شکل گیری خط عربی یا فارسی و رسمالخط آن دو شیوه نگارش متداول بود؛ یکی بیشتر متشکل از خطوط مستقیم بود که بعدها خط کوفی را تشکیل داد و دیگری حاوی حرکت های مدور بود که میتوان از آن به عنوان نوعی خط نسخ اولیه یاد کرد .در آغاز دولت عباسی ۶۵۶–۱۳۲ ( ه. ق) بازار خوشنویسی رونق گرفت و برای تفنن و زیبایی، شیوه های متعددی در خط پیدا شد. انواع خط کوفی متجاوز از پنجاه نوع مختلف شد و خط نسخ اولیه نیز از نظر شکل نگارش و اندازه قلم تنوع زیادی پیدا کرد که تشخیص و خواندن و نوشتن همه آنها کار سادهای نبود . در این زمان قلم ها یا روش های روشن تر و بهتری پدید آمدند که به خطوط شش گانه یا اقلام سته شهرت دارند. ابوعلی محمد بن علی بن حسین (حسن) بن عبدالله بیضاوی شیرازی (شوال ۳۲۸-۲۷۲ قمری/ مارس ۹۴۰-۸۸۶ میلادی) معروف به ابن مقله، ادیب، خوشنویس و وزیر عباسیان را مبدع و شکل دهنده این شش خط مختلف می دانند درواقع ابن مقله این خطوط را از میان خطوط مختلف ممتاز کرد و آنان راقاعده مند ساخت .او از آمیختن خط کوفی اولیه، نسخ اولیه و ابتکارات جدید، خطوط ششگانه را بوجود آورد. ابتدا او خطی ساده و خوانا ایجاد کرد و آن را خط محقق نامید و قاعده مند کرد. سپس از آن، خط ریحان را ساخت. بعد از آن خط ثلث را از ریحان پدیدآورده و قاعده مند کرد.بعد از اینها به شکل دادن خط نسخ موفق شد؛ و پس از آنها خط توقیع و رقاع را ابداع نمود .اکثر محققین، ابن مقله را اولین مبتکر و پدیدآورنده خوشنویسی اسلامی به مثابه یک هنر می دانند. پس از او شیوه او را فرا گرفتند و بویژه خط ثلث را به کمال نهایی رسانید

کلیدواژه ها

اقلام سته،ابن مقله،خط ،خوشنویسی

مقالات مرتبط جدید

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.