پهنه بندی مخاطرات تنوع زیستی در منطقه حفاظت شده البرزمرکزی بخش جنوبی (تحت مدیریت استان البرز) با استفاده از تکنیک DANP

  • سال انتشار: 1398
  • محل انتشار: فصلنامه محیط زیست جانوری، دوره: 11، شماره: 1
  • کد COI اختصاصی: JR_AEJO-11-1_007
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 407
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

المیرا نوروزی

گروه محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی، دانشکده محیط زیست، کرج، ایران

شراره پورابراهیم

گروه محیط زیست ،دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران، صندق پستی: ۴۳۱۴-۳۱۵۸۷۷۷۸۷۸

حمید گشتاسب

گروه محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی، دانشکده محیط زیست، کرج، ایران

علی جهانی

گروه محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی، دانشکده محیط زیست، کرج، ایران

چکیده

حفاظت از تنوع ­زیستی مستلزم شناسایی مخاطرات اثرگذار بر آن است.۳مطالعه حاضر با هدف، شناسایی معیارها و پهنه ­بندی مخاطرات تنوع ­زیستی با استفاده از روش ­های تلفیقی تصمیم ­گیری چندمعیاره (DANP(ANP-DEMATEL در منطقه حفاظت شده البرز مرکزی بخش جنوبی که تحت مدیریت اداره کل محیط زیست البرز است، به انجام رسیده است. با استفاده از مرور منابع مختلف  معیار­های ارزیابی مخاطرات تنوع ­زیستی در دو بخش اقتصادی- اجتماعی و اکولوژیک در قالب ۳۳ زیرمعیار و شاخص ­های مربوطه شناسایی شد. زیرمعیارهای مناسب تعیین شد و با استفاده از شاخص ­های غربال ­سازی و روش آنتروپی شانون معیارها تلخیص شد. سپس با استفاده از تکنیک تلفیقی DANP اولویت ­­بندی شاخص ­های اثرگذار انجام شد. زیرمعیار­های برتر که اهمیت بیش ­تری داشتند و به­ عنوان اثرگذار شناخته شده بودند، پهنه ­بندی شدند و نقشه پهنه ­بندی مخاطرات تنوع ­زیستی حاصل شد. وضعیت مخاطرات دره طبقه ­بندی شد. طبقه بحرانی حدود ۴۸/۰۱%، در معرض خطر بالا حدود ۳۴/۹۹%، در معرض خطر متوسط حدود ۹/۹۶%، در معرض خطر کم حدود ۵/۳۴% و طبقه آسیب ­ناپذیر حدود ۱/۶۹%، از کل شناسایی شد. نتایج نشان ­دهنده کارایی روش فوق در تعیین شاخص ­های مناسب و اثرگذار و نیز تعیین پهنه ­های نیازمند برنامه ­های حفاظتی در مناطق حفاظت ­شده است. حفاظت از تنوع ­زیستی مستلزم شناسایی مخاطرات اثرگذار بر آن است. مطالعه حاضر با هدف، شناسایی معیارها وپهنه­ بندی مخاطرات تنوع زیستی با استفاده از روش ­های تلفیقی تصمیم ­گیری چندمعیاره (DANP(ANP-DEMATEL درمنطقه حفاظت­ شده البرز مرکزی بخشجنوبی که تحت مدیریت اداره کل محیط زیست البرز است، به انجام رسیده است. با استفاده از مرور منابع مختلف معیارهای ارزیابی مخاطرات تنوع زیستی در دو بخش اقتصادی-اجتماعی و اکولوژیک در قالب ۳۳ زیرمعیار و شاخص ­های مربوطه شناسایی شد. زیر معیارهای مناسب تعیین شد و با استفاده ازشاخص ­های غربال­ سازی و روش آنتروپی شانونمعیارها تلخیص شد.سپس با استفاده از تکنیک تلفیقیDANP اولویت ­­بندیشاخص ­های اثرگذار انجام شد. زیرمعیارهای برترکه اهمیت بیش ­تری داشتند و به ­عنوان اثرگذار شناخته شده بودند، پهنه ­بندی شدند و نقشه پهنه­بندی مخاطرات تنوع­زیستی حاصل شد. وضعیت مخاطرات در۵ طبقه، طبقه­بندی شد. طبقه بحرانی حدود ۰۱/۴۸%، در معرض خطر بالا حدود ۹۹/۳۴%، در معرض خطرمتوسط حدود ۹/۹۶%، در معرض خطر کم حدود ۵/۳۴% و طبقه آسیب­ ناپذیر حدود ۱/۶۹%، از کل شناسایی شد. نتایج نشان ­دهنده کارایی روش فوق در تعیین شاخص­های مناسب و اثرگذار و نیز تعیین پهنه­ های نیازمند برنامه­ های حفاظتی در مناطق حفاظت شده است.

کلیدواژه ها

پهنه بندی, مخاطرات تنوع زیستی, تکنیک DANP, آنتروپی شانون

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.