تحلیل و پیش بینی روزهای خشک با استفاده از مدل شبکه عصبی مصنوعی (مطالعه موردی: ایستگاه تهران)

  • سال انتشار: 1396
  • محل انتشار: فصلنامه جغرافیا و برنامه ریزی، دوره: 21، شماره: 60
  • کد COI اختصاصی: JR_GEOP-21-60_010
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 319
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

حسین عساکره

گروه جغرافیای طبعی، دانشگاه زنجان

فریبا صیادی

کارشناسی ارشد اقلیم شناسی، دانشگاه زنجان.

چکیده

شبکه های عصبی مصنوعی  به­عنوان یکی از تکنیک های غیرخطی در مطالعات اقلیمی و هیدرولوژی اهمیت فراوانی به­خود اختصاص داده­اند. تغییراقلیم و به­دنبال آن گرمایش جهانی از پدیده های اقلیمی به شمار می رود. شمار روزهای خشک و تداوم آن خشکسالی را به­دنبال دارد. در این پژوهش از داده های بارش روزانه طی سال های (۱۹۷۶-۲۰۰۸) و شبکه عصبی مصنوعی در نرم افزار MATLAB به­منظور پیش بینی شمار روزهای خشک ایستگاه تهران استفاده شده است. شبکه به­کار رفته از نوع Feed-forward با الگوریتم کاهش شیب و مارکوارت لونبرگ در مرحله آموزش و یادگیری می باشد. ساختارهای گوناگونی در لایه ورودی و پنهان در مرحله آموزش مورد آزمایش قرار گرفت. در نهایت شبکه با ۴ ورودی و ۵ نرون در لایه پنهان و ۱ نرون در لایه خروجی به مطلوب ترین ساختار (۱-۵-۴) جهت پیش بینی بهینه با بیش ترین همبستگی پاسخ داد. نتایج نشان داد که در ایستگاه مذکور، روزهای خشک پیش بینی شده توسط شبکه در مقایسه با طول دوره آماری مورد بررسی دارای روند افزایشی بوده است که با محاسبه احتمال وقوع روزهای خشک، طی سال های (۲۰۱۸-۲۰۰۹) با استفاده از زنجیره مارکوف، موارد فوق تایید گردیده است. ضریب همبستگی مقادیر پیش بینی روزهای خشک بدون ترکیب با الگوریتم ژنتیک ۸۶ درصد است. بعد از آموزش شبکه با ترکیب  الگوریتم ژنتیک با لایه­ های مختلف این مقدار به ۸۸درصد رسید که می توان گفت در صورت ترکیب شبکه با الگوریتم مذکور نتایج قابل قبول ارائه می­دهد.

کلیدواژه ها

شبکه عصبی مصنوعی, شبکه پیش خور, الگوریتم ژنتیک, پیش بینی روزهای خشک, تهران

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.