استخراج پتانسیل سیل خیزی حوضه سیمینه رود با کمک تصاویر ماهواره ای، شاخص رطوبت توپوگرافی و ویژگیهای مورفولوژیکی
- سال انتشار: 1398
- محل انتشار: مجله جغرافیا و پایداری محیط، دوره: 9، شماره: 3
- کد COI اختصاصی: JR_GERAZ-9-3_004
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 352
نویسندگان
گروه جغرافیای طبیعی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران
گروه جغرافیای طبیعی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران
گروه سنجش از دور و GIS، دانشکده برنامه ریزی و علوم محیطی، تبریز، ایران.
گروه جغرافیای طبیعی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران
چکیده
شناسایی مناطق سیلگیر از راهکارهای اساسی در برنامهریزی کاهش اثرات تخریبی سیل است. در نوشتار پیش رو از شاخصهای توپوگرافی و مورفولوژیکی بهمنظور بررسی سیلزایی استفاده شده است. بهدلیل اثرگذاری ویژگیهای هیدروژئومورفیک در سیل زایی، این ویژگیها با نرمافزارهای آرک جی .آی. اس. و سیستم مدل ساز حوضه آبریز با کمک لایههای مدل رقومی ارتفاع و توپوگرافی استخراج شدند. بهدلیل نبود اطلاعات میدانی دقیق و بهروز از رطوبت سطحی خاک، لایه پوشش گیاهی و آمار ثبتی بارش، از امکانات سنجش از دور اقدام به استخراج رطوبت خاک و بارش شده است. برای کنترل و مقایسه اطلاعات بهدستآمده از تصاویر ماهواره ای، بارش مورخ ۱۲ آذر ۱۳۹۵ به عنوان نمونه بارش سیلابی انتخاب شد. با توجه به اهمیت شاخص رطوبت توپوگرافی برای توصیف شرایط رطوبتی خاک و تخمین ویژگیهای فیزیکی و هیدرولوژی از این شاخص استفاده شده و نقشه خروجی بهصورت طبقهبندی در منطقه بررسی شد. برای نمایش نواحی مستعد سیلاب از مدل ترکیبی که در آن از لایه های رطوبت خاک سطحی (از مدل ذوزنقهای فیزیکی از تصاویر لندست ۸ استخراج شد)، پوشش گیاهی، بارش و شاخص رطوبت توپوگرافی استفاده شده است. پس از همسانسازی نقشه ها و وزن دهی، رویهمگذاری لایهها در محیط سیستم اطلاعات جغرافیایی انجام و نقشه پتانسیل سیلزایی حوضه استخراج شد و حوضه بهترتیب شدت سیلزایی به پنج محدوده مستعد سیلاب، سیلاب متوسط، تاحدودی سیلابی، سیلاب بسیارکم و فاقد سیلاب طبقهبندی شد. براساس نقشه استخراجی و تجزیه و تحلیل نتایج، از کل ۳۲۷۹ کیلومتر مربع منطقه، حدود ۶/۸۱ کیلومتر مربع (۵/۲%) مستعد سیلاب بوده و ۹/۱% از منطقه با میزان خطر متوسط برای سیلاب شناسایی شد. محدوده های مستعد سیلاب بیشتر در نواحی دشتی مرکزی و شمال حوضه در زمین های مسطح حاشیه ای رود سیمینه قرار گرفته است.کلیدواژه ها
حوضه آبریز سیمینه, سیلاب, مدل رقومی ارتفاع, لندست ۸, شاخص رطوبت توپوگرافیاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.